لیلا علیزاد - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
معرفت مصطفوی راد - استادیار، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی، رشت، ایران.
کیوان آقائی - استادیار گروه فیزیولوژی گیاهی، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران.

این آزمایش به منظور ارزیابی اثر منابع نیتروژن و باکتری های محرک رشد بر عملکرد و اجزای عملکرد توده بومی سیر تالش در سال زراعی 1396- 1395 به صورت کرت های خرد شده با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شد. تیمارها شامل منابع کود نیتروژن، 15 تن ورمی کمپوست، 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار و تغذیه تلفیقی ورمی کمپوست (هفت و نیم تن) با نیتروژن (50 کیلوگرم خالص در هکتار) به عنوان تیمار اصلی و باکتری ها شامل عدم تلقیح باکتری (به عنوان شاهد)، آزوسپریلیوم برازیلینس، آزوسپیریلیوم لیپوفروم، سودوموناس پوتیدا، سودوموناس فلورسنس، آزوتوباکتر، آزوسپریلیوم + سودوموناس، آزوسپریلیوم + آزوتوباکتر، سودوموناس + آزوتوباکتر، آزوسپریلیوم + سودوموناس + آزوتوباکتر به عنوان تیمار فرعی بود. بالاترین عملکرد سوخ خشک در شرایط استفاده از 100 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار از منبع کود شیمیایی اوره و کاربرد توام باکتری های سودوموناس و آزوسپیریلیوم به دست آمد. بین عملکرد سوخ و تمامی صفاتی نظیر عملکرد بیولوژیک، قطر سوخ، ارتفاع سوخ، تعداد سیرچه در هر سوخ، وزن سیرچه، وزن خشک سوخ، وزن خشک ساقه، تعداد برگ و ارتفاع بوته سیر به جز تعداد لایه پوست سوخ همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت. همچنین، همبستگی بین اجزای عملکرد نظیر تعداد سیرچه در هر سوخ، وزن سیرچه، قطر و ارتفاع سوخ با صفات رویشی گیاه سیر مثبت و معنی دار بود. به طور کلی، عملکرد و اجزای عملکرد سیر واکنش های متفاوتی به منابع نیتروژن و باکتری های محرک رشد گیاه نشان دادند. براساس نتایج این آزمایش، کابرد باکتری-های آزوسپیریلیوم + سودوموناس می تواند برای ارتقای عملکرد سوخ در کشاورزی متداول و تحت شرایط اقلیمی منطقه قابل توصیه باشد.

اوره, تغذیه تلفیقی, صفات زراعی, کودهای زیستی, ورمی کمپوست