علی اصغر قادری - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
براتعلی فاخری - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران
نفیسه مهدی نژاد - استادیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زابل، زابل، ایران

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی اسیدآسکوربیک بر شاخص های رشد و صفات فیزیولوژیک آویشن باغی تحت تنش خشکی آزمایشی به صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل اجرا شد. عامل اصلی تنش خشکی در سه سطح آبیاری در 75، 55 و 35 درصد ظرفیت زراعی و عامل فرعی محلول پاشی در سه سطح آب مقطر (شاهد)، 10 و 20 میلی مولار اسید آسکوربیک بود. آثار اصلی تنش خشکی و محلول پاشی اسید آسکوربیک برای تمامی صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنادار بود. اثر متقابل تنش خشکی و محلول پاشی اسیدآسکوربیک فقط برای میزان پرولین معنادار شد. اعمال تنش شدید، صفات کلروفیل کل، کارتنوئید، وزن خشک ریشه و وزن خشک شاخساره را به ترتیب 0/29، 9/39، 5/50 و 0/43 درصد نسبت به شاهد کاهش، درحالی که میزان پرولین برگ و طول ریشه را به میزان 2/44 و 6/26 درصد افزایش داد. محلول پاشی اسیدآسکوربیک (20 میلی مولار) موجب افزایش معنادار میزان رنگیزه های فتوسنتزی، طول شاخساره، وزن ریشه و وزن شاخساره شد. ضرایب همبستگی ساده صفات، ارتباط مثبت و معنا دار وزن خشک شاخساره را با سایر صفات مورد بررسی در شرایط اعمال تنش و کاربرد اسیدآسکوربیک با غلظت 20 میلی مولار نشان داد. تجزیه به عامل ها چهار عامل برای شرایط نرمال و چهار عامل برای شرایط تنش شدید استخراج کرد که در مجموع به ترتیب 98 و 95 درصد از تغییرات داده ها را توجیه کردند. در کل استنباط شد که رنگیزه های فتوسنتزی و صفات مرتبط با ریشه از معیارهای مهم مرتبط با عملکرد (وزن خشک شاخساره) بودند که می توانند در اصلاح آویشن با عملکرد بیشتر در شرایط تنش سودمند باشند.

آنتی اکسیدان, اسمولیت ها, تنش خشکی, رنگیزه های فتوسنتزی, عملکرد شاخساره