پرستو یارمحمدی - گروه آموزش بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران
هدایت اله لله گانی - مربی، گروه پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران
زهرا رفیعی - کارشناس ارشد پرستاری، مرکز آموزشی درمانی آیت اله کاشانی، دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، شهرکرد، ایران

زمینه و هدف: یکی از مشکلات رایج بیماران تحت عمل جراحی دیسک ستون فقرات کمری درد است که موجب پیامدهای نامطلوبی در بیماران می گردد استفاده داروهای مسکن رایج ترین مداخله در تسکین درد است که می تواند عوارضی برای بیمار به دنبال داشته باشد، لذا به کارگیری روش های غیر دارویی تسکین درد، همانند ماساژ پا برای کاهش درد بیماران استفاده می شود. در این پژوهش تاثیر ماساژ بازتابی کف پا بر درد بیماران تحت عمل جراحی دیسک ستون فقرات کمری را موردمطالعه قراردادیم. روش کار: این مطالعه مداخله ای بر روی 60 بیمار تحت عمل جراحی دیسک ستون فقرات کمری در سال 1396 انجام گرفت بیماران پس از انتخاب، به طور تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. برای گروه مداخله از روز دوم تا چهارم بعد از عمل جراحی دیسک ستون فقرات و بعد از گذشتن حداقل 4 ساعت از دریافت آخرین مسکن، ماساژ بازتابی کف پا به مدت 20 دقیقه و طی 3 جلسه روزی یک بار توسط کارشناس فیزیوتراپ و آموزش دیده روش رفلکسولوژی انجام می شد. در گروه کنترل تنها درمان های روتین ادامه پیدا کرد، همچنین روزی یک بار بدون اعمال هیچ گونه فشاری روی نقاط ذکرشده، هر دو پای بیمار با روغن بچه فاقد بو و رنگ که خاصیت ضد دردی نداشت چرب گردید. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافیک و پرسش نامه VAS درد بود نتایج: میانگین سنی بیماران گروه آزمون 59/34+-8/16 سال در محدوده سنی 44تا77 سال و میانگین سنی بیماران گروه کنترل 57/56+-9/19 سال در محدوده سنی 39تا77 سال بود. دو گروه ازنظر سن و شاخص توده بدن اختلاف معناداری با یکدیگر نداشتند P> 0/05 با توجه به نتایج، در هر دو گروه در روزهای دوم، سوم و چهارم شدت درد بعد از مداخله به طور معناداری کاهش یافته بود ولی میانگین کاهش شدت درد در گروه آزمون بیشتر از گروه کنترل بود p<0/001 میانگین شدت درد بعد از مداخله در روزهای دوم، سوم و چهارم در گروه آزمون به طور معناداری کمتر از گروه کنترل گزارش شد p<0/001 بحث: یافته های این مطالعه نشان داد ماساژ بازتابی کف پا موجب کاهش معناداری درشدت درد بیماران تحت عمل جراحی دیسک ستون فقرات کمری شده است که می توان از این روش به عنوان شاخه ای از طب مکمل برای کاهش درد این بیماران استفاده نمود

ماساژ بازتابی، جراحی دیسک ستون فقرات کمری، درد.