کیان آقاعباسی - دانشجوی دکتری بیوتکنولوژی کشاورزی، دانشگاه گیلان، پردیس دانشگاهی، بخش بیوتکنولوژی کشاورزی، رشت، ایران
حسن حسنی کومله - دانشگاه گیلان، دانشکده علوم کشاورزی، گروه بیوتکنولوژی کشاورزی، رشت، ایران
ناهید عسکری - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان ، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، گروه بیوتکنولوژی، کرمان، ایران
مسعود ترک زاده ماهانی - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان ، پژوهشکده علوم محیطی، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، گروه بیوتکنولوژی، کرمان، ایران

هدف: در این تحقیق اثرات ضد­سرطانی و آپوپتوزیسی عصاره هیدروالکلی بذر خارسنبل  Blepharis persica بر روی سلول­های سرطانی سینه­ و پروستات و اثر هم­افزایی آن با دارو دوکسوروبیسین مورد مطالعه قرار گرفت.  مواد و روش­ها: عصاره هیدروالکلی بذر با روش خیساندن و با اتانول ­70درصد تهیه شد. 8­ غلظت عصاره و 4 غلظت ترکیبی از دوکسوروبیسین (125و 5/62 نانوگرم بر میلی­لیتر) با عصاره غلظت­های (315/0و 625/0 میلی­گرم بر میلی­لیتر) تهیه شد. سلول‫های سرطانی سینه (MCF-7)­­­، پروستات (LNCaP) و سلول­های فیبروبلاست ­(SKM)کشت داده شدند. درصد زنده­مانی رده‫های سلولی با تست­­MTT اندازه­گیری و میزان آپوپتوزیس در رده­های سلولی از روش Annexin/PI سنجیده شد و بررسی بیان ژن BCL2­ در مدت 24 و 48­ ساعت با روش quantitative RT-PCR (RT-qPCR)   Real-Timeصورت گرفت. نتایج: عصاره به­ترتیب بر رده­های سلولی پروستات، پستان و فیبروبلاست بیشترین اثر­ بازدارندگی رشد را نشان­ داد. اثر ترکیبی دوکسوروبیسین با عصاره در هر سه رده سلولی با کنترل هیچ­گونه تفاوت معناداری نداشت. نتایج Annexin/PI  نشان­داد میزان آپوپتوزیس اولیه، تاخیری و نکروز در رده­های سلولی تیمار شده نسبت به کنترل افزایش داشته است. بیان ژنBCL2  در رده­های سلولی با تیمار غلظت 25/1 میلی­گرم بر میلی­لیتر عصاره گیاه در مدت 24 و 48 ساعت نسبت به ژن کنترل بتااکتین به­طور معنی­داری کاهش یافته بود (­01/0­p<). نتیجه­گیری: عصاره هیدروالکلی بذر خارسنبل توانایی کاهش تکثیر سلول­های سرطانی سینه و پروستات و القا آپوپتوزیس در سلول­های سرطانی را دارد و هرچند که در غلظت کم موجب افزایش اثرات ضد سرطانی دوکسوروبیسین نمی­شود، ولی می­تواند جایگزنی برای آن با عوارض جانبی کمتر باشد.  

آپوپتوزیس, خارسنبل, Bcl2, LNCaP, MCF-7