سعید پیرا - (کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری و منطقه ای دانشگاه آزاد قزوین)

پارکهای شهری به عنوان بخشی از فضاهای عمومی در شهرها، نقش مهمی را ایفا می کنند. بسیاری از نظریه پردازان شهری ، پارکهای شهری را به عنوان یکی از اجزای اصلی یک سیستم شهری می دانند، زیرا در کنار نقش کارکردی خود باعث افزایش اجتماع پذیری در فضاهای شهری می شوند. بنابراین به منظور پویایی بیشتر این فضاها و برای برآورده ساختن نیازهای مردم، باید به رفتارهای شکل دهنده این فضاها توجه کرد و آنها را مورد بررسی قرار داد . از آنجایی که کارایی اغلب پارکهای شهری با توجه به نیازهای کاربران به کیفیات محیطی متناسب با قلمروهای رفتاری، در سطح پایینی می باشد، لزوم توجه به برنامه اصولی و مبتنی بر رفتار استفاده کنندگان در اینگونه فضاها، امری ضروری می باشد. پارک ملل در شهر ساری به عنوان نمونه مطالعاتی این پژوهش انتخاب شده است . هدف از این مطالعه، شناسایی و ارزیابی محرکها و الگوهای رفتاری کاربران در قالب بررسی کیفیتهای محیطی در پارکهای شهری است. پژوهش حاضر، یک تحقیق میدانی با رویکرد توصیفی _ تحلیلی است و به دنبال پاسخ به این سئوال اساسی است که آیا الگوها و قلمروهای رفتاری تاثیری در ارتقای کیفیت محیطی در پارکهای شهری دارند در این پژوهش برای تدوین چارچوب نظری، ابتدا با استفاده از روش اسنادی، ادبیات و مبانی نظری موضوع به تفصیل بیان شده و سپس با تحلیل رویکردهای موجود با تاکید بر الگوهای رفتاری، سعی در استدلال منطقی مباحث و در نتیجه تدوین چارچوب مفهومی برای پژوهش شده است. برای این منظور، علاوه بر تحلیل کیفی فضای شهری مورد مطالعه و بررسی چگونگی رفتارهای شکل گرفته شده در فضا به سبب وجود ویژگیهای فضایی موجود در آن، به تحلیل کمی شاخصها با استفاده از طراحی پرسشنامه و نقشه های رفتاری بر اساس حجم نمونه و تبدیل یافته های کیفی به مولفه های کمی از طریق نرم افزار spss پرداخته شده است . نتایج این پژوهش نشان می دهد که نیازهای انسانی نتیجه تاثیر رفتار بر فضا و محیط است و قابلیت محیط، زمینه ساز انجام رفتارهاست.

فضاهای شهری، کیفیت محیطی، الگوهای رفتاری، پارک های شهری