محمدعلی کاظم زاده رائف - هیئت علمی موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان،
صبا میردریکوندی - دانشجوی دکتری معماری گرایش معماری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز

بحران هویت در شهرهای ایران بالاخص شهرهای استانهای مرزی یکی از معضلات معماری وشهرسازی معاصر است. بی برنامگی وتوسعه بی رویه به ویژه در شهرهای بزرگ موجب شده کیفیت کالبدی موجود، نیازهای ساکنان را برآورده نکند و از ابعاد مختلف از جمله ویژگیهای هویتی ، انتقادات مختلفی به آن وارد باشد که نمونه بارز آن شهر اهواز است. یکی از مهمترین راهکارهای خروج از بحران ،باز شتاخت مولفه های هویت بخشی معماری ایرانی در مقیاس ملی و محلی می باشد. اهواز قدیم شهری با سابقه تاریخی غنی می باشد اما از آن دوره ها ، آثار قابل توجهی به جای نمانده و آنچه در حال حاضر به نام اهواز شناخته می شود عمدتا قدمتی در حدود هشتاد لغایت صد سال دارد و فرآیند رشد و توسعه ی آن نیز به صورت منفصل ، مقطعی ، دوره ای و بی نظم بوده است. در کل می توان اهواز معاصر را شهری صنعتی خدماتی دانست که به دلیل ساکنین عمدتا مهاجرش از نظر اجتماعی –فرهنگی دارای تنوع و تکثر است ضمن اینکه این تنوع ، بعضا نا متناسب و با طیف عشایری ، روستایی و شهری است که موجب پیدایش نوعی معماری و شهرسازی با هویت چندگانه ، نامنظم و بدون شاخص های قوی و معین شده است. لذا ضرورت دارد تا با بازشناسی ویژگی ها و عوامل کیفی معماری های با ارزش و با قدمت این شهر با توجه به اصول، مبانی و قواعد معماری و شهرسازی ایرانی ، الگوهایی جهت طراحی بیشترین نوع معماری شهری که معماری مسکن است ، بدست آید تا سیما و بافت شهری این کلان شهر را اصلاح و هویتمند نماید و با عنایت به اینکه در این خصوص تحقیق قابل توجهی صورت نگرفته ، ضرورت انجام آن را دو چندان نشان می دهد. در این نوشتار ، تحقیق موضوع فوق الاشاره با روش تحلیل محتوایی کیفی انجام می گردد. درنهایت نتایج داده ها در جهت دستیابی به الگوهایی برای طرح های کاربردی مسکن در مقیاس تکی و جمعی قابل استفاده می باشد.

بازشناسی، هویت شهری ، الگو ، معماری مسکن، دوره پهلوی