لطفعلی لطفی - کارشناس ارشد و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری
سام صفری

با هدف ارزیابی اثرات آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم پنبه، آزمایشی بصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمار اصلی فواصل بین ردیف 80 ،60 ،50 و 100 سانتیمتر و تیمار فرعی از تلفیق دو فاصله بین بوته 20 و 30 سانتیمتر با دو رقم پنبه معمولی (ورامین) و گلاندلس(پاک) حاصل شد. همزمان با انجام مراقبتهای زراعی لازم در طی فصل رشد، تعداد روز از کاشتتا مراحل مختلفنمو در هرکرتفرعی ثبتشده و در پایان فصل رشد نیز نسبتبه اندازهگیری ارتفاع بوته و عملکرد و اجزای آن اقدام شد. نتایج آزمایش نشان داد که کاهشفاصله بین ردیف سبب تسریع در شروع گلدهی و تداوم آن گردیده ولی بر مراحل غوزهدهی تأثیر نداشت. ارتفاع بوته، تعداد شاخه زایشی و تعداد غوزه دربوته همگی تحتتأثیر کاهش فاصله بین ردیف واقع شده وکاهش یافتند، ولی افزایش تراکم، کاهش اجزاء عملکرد در بوته را جبران نموده و نهایتاً منجر به افزایش عملکرد در واحد سطح گردید. چنین روندی در خصوص کاهش فاصله بین بوته ها نیز مشاهده شد. در بین دو رقم مورد مطالعه، رقم پاکبا داشتن ارتفاع، تعداد شاخه زایشی و تعداد غوزه بیشتر در هربوته عملکرد بالاترینسبتبه رقم ورامین داشت.گرچه با افزایش تراکم اجزاء عملکرد در بوته کاهشیافت، ولی این کاهشدر حدی بود که افزایشتراکم آن را بخوبیجبران نمود. بهعبارت دیگر بیشترین عملکرد در بالاترین تراکم بدست آمد. بنابر نتایج حاصله در شرایط مشابه، استفاده از رقم پاک با تراکم 10 بوتهدر مترمربع( فواصل ردیفو بوته 50 و 20 سانتیمتر) مطلوبتر از سایر تیمارها بنظر میرسد.

آرایشکاشت، پنبه، تراکم کاشت، عملکرد، اجزای عملکرد