لطفعلی لطفی - کارشناس ارشد و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری
سام صفری - کارشناسارشد و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری

با هدف ارزیابی اثرات آرایش کاشت بر عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم پنبه، آزمایشی بصورت کرتهای خردشده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمار اصلی فواصل بین ردیف 50 ، 60 ، 80 و 100 سانتیمتر و تیمار فرعی از تلفیق دو فاصله بین بوته 20 و 30 سانتیمتر با دو رقم پنبه معمولی (ورامین) و گلاندلس(پاک) حاصل شد. همزمان با انجام مراقبتهای زراعی لازم در طی فصل رشد، تعداد روز از کاشتتا مراحل مختلفنمو در هرکرت فرعی ثبتشده و در پایان فصل رشد نیز نسبتبه اندازهگیری ارتفاع بوته و عملکرد و اجزای آن اقدام شد. نتایج آزمایشنشان داد که کاهش فاصله بین ردیف سبب تسریع در شروع گلدهی و تداوم آن گردیده ولی بر مراحل غوزهدهی تأثیر نداشت. ارتفاع بوته، تعداد شاخه زایشی و تعداد غوزه دربوته همگی تحت تأثیر کاهش فاصله بین ردیفواقع شده وکاهش یافتند، ولی افزایشتراکم، کاهشاجزاء عملکرد در بوته را جبران نموده و نهایتاً منجر به افزایشعملکرد در واحد سطح گردید. چنین روندی در خصوصکاهشفاصله بین بوتهها نیز مشاهده شد. در بین دو رقم مورد مطالعه، رقم پاکبا داشتن ارتفاع، تعداد شاخه زایشی و تعداد غوزه بیشتر در هربوته عملکرد بالاتری نسبتبه رقم ورامین داشت. گرچه با افزایش تراکم اجزاء عملکرد در بوته کاهش یافت، ولی این کاهش در حدی بود که افزایش تراکم آن را بخوبی جبران نمود. بهعبارت دیگر بیشترین عملکرد در بالاترین تراکم بدست آمد. بنابر نتایج حاصله در شرایط مشابه، استفاده از رقم پاک با تراکم 10 بوته در مترمربع( فواصل ردیفو بوته 50 و 20 سانتیمتر) مطلوبتر از سایر تیمارها بنظر میرسد.

آرایش کاشت، پنبه، تراکم کاشت، عملکرد، اجزای عملکرد