مرتضی مفیدی زاد - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته پرستاری بیماری های داخلی و جراحی، دانشکده پرستاری و مامایی، واحد علوم پزشکی دانشگاه آزاد تهران، تهران، ایران
جمیله محتشمی - دانشیار، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهیدبهشتی، تهران، ایران
بیوک مفیدی زاد - کارشناس پرستاری، گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی مراغه، مراغه، ایران

سابقه و هدف: نارسایی مزمن کلیه، تخریب پیشرفته عملکرد کلیوی که با اختلال در متابولیسم آب و الکترولیت های بدن بهدلیل اورمی همراه بوده، درمان اصلی آن پیوند کلیه و همودیالیز می باشد. افرادی که به طور طولانی مدت تحت همودیالیز قرار میگیرند از استرسورهای روانی و فیزیولوژیکی رنج می برند و تغییرات شخصیتی و سبک زندگی را تجربه می کنند. از این رو اینپژوهش با هدف شناسایی استرس و راهبردهای مقابله ای در بیماران همودیالیزی مراجعه کننده به بخش های دیالیز بیمارستانهای آموزشی درمانی شهر تبریز انجام شد.مواد و روش ها: طرح پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی بود. جامعه آماری پژوهش حاضر عبارتست از کلیه بیمارانهمودیالیزی مراجعه کننده به مراکز دیالیز بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تبریز در سال 1397 بودند. نمونه موردمطالعه شامل 150 نفر از بیماران بود که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. از پرسشنامه استاندارد استرسبیماران همودیالیزی (HSS) برای جمع آوری داده ها استفاده شد. برای اندازه گیری نوع راهبردهای مقابله ای از پرسشنامه (WOCS-R) لازاروس و فولکمن (1986) استفاده خواهد شد. داده ها از طریق تحلیل واریانس چندمتغیری و نرم افزار SPSS-22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: نتایج نشان داد که بین ویژگی های فردی و ایجاد استرس بیماران همودیالیزی بیمارستان های تبریز رابطه معنی داریوجود دارد (F=0/145 و p≥0/05). بین زیرمقیاس های مقابله مستقیم، فاصله گیری، خویشتنداری، جستجوی حمایت اجتماعی مسئولیت پذیری و ارزیابی مجدد با متغیر سن پاسخ دهندگان ارتباط معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج تحقیق گویای آن بود که ارتباط معنی داری میان شدت استرس بیماران و جنسیت، وضعیت تاهل و میزانتحصیلات افراد مورد بررسی وجود دارد.

استرس، عوامل استرس، ویژگی های فردی، تنیدگی ها، همودیالیز