زهرا تقی زاده قوام - دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی
سمانه دستفروشان - دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج، کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت
کبری احمدوند - دانشگاه خوارزمی تهران، دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت

امروزه علاوه بر تربیت شهروندی برای یک جامعه ملی، نیاز آماده سازی شهروندان برای زندگی در جامعه جهانی به صورت یک ضرورت تربیتی درآمده است. آموزش سواد رسانه ای به شهروندان در عصر جهانی شدن، مفهومی کلی است که به مطالعات رسانه ای، فرهنگی، اجتماعی، تاریخی، سیاسی و تکنولوژیکی وابسته است و آن را به آموزش شیوه های بهتر زندگی کردن در عصر اطلاعات و ارتباطات که به طور خاص در یک جامعه و به طور عام در جامعه جهانی می توان اطلاق کرد. سواد رسانه ای به عنوان ابزاری برای حمایت شهروندان در برابر آثار منفی رسانه های جمعی است؛ که چارچوبی را جهت دسترسی، تحلیل، ارزیابی و خلق پیام ها به اشکال مختلف از چاپ گرفته تا اینترنت، فراهم می نماید. سواد رسانه ای رویکردی آموزشی در قرن بیست و یکم محسوب می گردد. زیرا سواد رسانه ای درکی را از نقش رسانه در اجتماع شکل می دهد و کسب مهارت های ضروری تحقیق و بیان عقاید شخصی را برای شهروندان در عصر جهانی شدن ضروری می داند. در این مقاله نخست به تحلیل مفهوم سواد رسانه ای و ابعاد گوناگون آن از دیدگاه برخی اندیشمندان و صاحبنظران در حوزه ارتباطات پرداخته شده است. سپس به چگونگی فرایند آموزش سواد رسانه ای و سیر تحولات آن در جهان اشاره شده است. گفتنی است که در این مقاله واکاوی فرایند آموزش سواد رسانه ای به شهروندان بر دو هدف استوار است. نخست آن که خواننده را در جریان مفهوم، اهمیت و ضرورت اجتناب ناپذیر آموزش سواد رسانه ای به شهروندان در عصر جهانی شدن قرار دهد و دوم آن که با ارائه نکات کلیدی این امکان فراهم شود تا با ژرف اندیشی و برنامه ریزی دقیق و سنجیده نسبت به آموزش سواد رسانه ای و استقرار یک نظام کارآمد تربیت شهروندی متناسب با ضرورت های عصر جهانی شدن در کشورمان، اقدام لازم صورت پذیرد.

سواد رسانه ای، جهانی شدن، شهروند جهانی، آموزش سواد رسانه ای