محسن عبدالهی - عضو هیات علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
عاطفه صادقی - دانش آموخته کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خرم آباد، ایران

تاویل و تفسیر قران یکی از اصلی ترین فرآیندهای تفکر ملاصدرا است از نظر صدرا تاویل بازگرداندن هر چیزی به جایگاه اصلی و اولیه آن است و فهم قران عبارت است از بازگرداندن الفاظ و کلمات آن به حقایق آشکار و پنهان ورا آن و رسیدن به پشت پرده الفاظ است او بر این عقیده است که همان گونه که قرآن مراحل مختلفی طی کرده است و از جهان عقول به جهان نفوس و مثال و سپس به جهان مادی رسیده مفسر نیز برای درک اعماق قرآن باید از همین راه برود. نخست از معانی ظاهری آغاز و آن را فهم کند و با ترک حواسجهانی و کمک گرفتن از حواس باطنی و روحی به ملکوت سفر کند و معانی قرآن را به صورت زلال و بدون حجاب بدست آورد. در این مقاله به تمایز میان تفسیر و تاویل از نظر صدرا اشاره می شود و سپس به بررسی مراحل و شرایط مختلف دستیابی به تاویل برای رسیدن به فهمی آگاهانه و ناب از متون و معارف عمیق قرآنی پرداخته خواهد شد.

هرمنوتیک قرآنی، ملاصدرا، تاویل، تفسیر، فهم، جهان