شهرام ساری اصلانی - دکتری تخصصی زبان و ادبیات فارسی Ph.D غنایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

تبیین و تحلیل مشترکات اندیشه های عرفانی دو عارف بزرگ و سترگ خواجه عبدالله انصاری و شیخ نجم الدین کبری در باب منازل اهل سلوک که یکی متعلق به عهد غزنویان و دیگری متعلق به عهد مغول می باشد؛ علاوه بر تالیف قلوب و تقریب افکار عارفان قرون متاخر با متقدم، سیمایی درخشان و تابناک از عرفان این دو دوره ی ایران اسلامی را ترسیم می نماید. عرفانی که از تفصیل به ایجاز گراییده، از شریعت خواجه عبدالله آغاز و به شهادت شیخ انجامیده؛ از صد میدان مفصل خواجه شروع و در ده اصل مجمل شیخ، خاتمه یافته است. هشت اصل از اصول العشره ی شیخ نجم الدین با هشت منزل از منازل السائرین خواجه عبدالله تطبیق دارد یعنی اصل توبه ، زهد، توکل، تبتل (عزلت)، ذکر، صبر، مراقبه، رضا و دو اصل توجه و قناعت هم در منازل السائرین ذکر نشده و جزو مقامات به شمار نیامده اند. این مقاله در برگیرنده ی مشترکات و مفترقات اصول(منازل(هشتگانه ی اصول العشره و منازل السائرین و تطبیق اصل قناعت از اصول العشره با سخنان صوفیان تذکره الاولیاء می باشد

خواجه عبدالله، نجم الدین، منازل السائرین، اصول العشره، بررسی تطبیقی