مجید محمدبیک - دانشجوی کارشناسی - ارشد معماری واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
امیر قهرمان پوری - عضو هیئت علمی گروه معماری واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
رضا جعفرپورکیاشری - عضو هیئت علمی گروه معماری واحد ورامین پیشوا، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

یکی از بهترین راه ها برای انتقال میراث فرهنگی از نسلی به نسل دیگر، توجه به مباحث آموزشی از دوران کودکی و پرورش ذهن و رقتار کودکان است. معماری فضاهای آموزشی که زمان نسبتا طولانی تری از عمر انسانها را در خود جای میدهند، سهم بسزایی در این روند دارند. ویژگیهای خاص محیطی متاثر از هر دو مقوله معماری و آموزش نظیر نور و رنگ و به ویژه تاثیر فضای آموزش بر کیفیت آموزش و رفتار دانش آموزان و معلمان رابطه تنگاتنگی میان معماری و آموزش شده است. معماری گلین، سرپناه هزاران ساله بشر در بخشهایی از کره زمین به همراه بهره برداری از توانهای محیطی و در پرتو تبادل تجربیات، به تدریج به مراحلی از رشد رسیده، و در مناطق مرکزی ایران نیز هنر ساخت و ساز با این ماده به اوج شکوفایی خود رسیده است. استفاده از معماری گلین با کمترین هزینه، بیشترین کیفیتهای فضایی را موجب شده که استان یزد هم بسته به شرایط اقلیمی خود، از آن مستثنی نبوده است. به نظر میرسد فضاهای آینده آموزشی ضمن اینکه می بایست برای دانش آموزان محیطی آرام و راحت باشد باید به آنها اجازه یادگیری به شیوه خود را نیز بدهد. برای رسیدن به این هدف می بایست طرح (فضای آموزشی-پرورشی) قادر باشد خود را با انواع شیوه های آموزش وفق دهد و موجب ایجاد انگیزه برای اندیشه های خلاقانه و فراهم آوردن تجربه های جدیدی در امر آموزش میشود. این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع اسنادی و کتابخانهای انجام شده است، نشان میدهد که استفاده از معماری گلین و بومی در ساخت کانونهای پرورشی کودکان و نوجوانان، ضمن بازگشت به سنن چند هزارساله ی معماری ایرانی و بهره گیری از خصوصیات آن، نمادی از این میراث است که میتواند به نسل آینده -کودک و نوجوان- منتقل شود و آموزش مداوم آن سبب جلوگیری از به فراموشی سپردن شدنش میگردد.

معماری گلین، اقلیم کویری، یزد، کانون پرورش فکری، کودک و نوجوان.