احمد بزازان - کارشناسی ارشد ارگونومی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
ایمان دیانت - دکتری بهداشت حرفه ای، دانشگاه علوم پزشکی تبریز
نفیسه فیض الهی - کارشناس ارشد برق الکترونیک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
زهره ممبینی - سرپرست بهداشت شرکت پتروشیمی رازی

مقدمه و اهمیت موضوع: اپراتورهای اتاق کنترل در صنایع پتروشیمی به دلیل نشستن طولانی مدت، بار کاری بالا در معرض ریسک فاکتورهای متعددی از جمله خستگی هستند. هدف از این مطالعه شامل 2 بخش می باشد: 1) طراحی و ساخت دستگاه قوزبند هوشمند الکترونیکی و معرفی آن؛ 2) تاثیر آن بر ابعاد خستگی میان اپراتورهای اتاق کنترل شرکت پتروشیمی رازی. مواد و روش ها: این مطالعه مداخله ای در سال 1395 میان اپراتورهای اتاق کنترل یک شرکت پتروشیمی با استفاده از دستگاه قوزبند هوشمند الکترونیکی در دو گروه کنترل (97 نفر) و مورد (91 نفر) انجام شد. جمع آوری اطلاعات، قبل و بعد از مداخله با استفاده از پرسشنامه چند بعدی خستگی MFI-20 و فاکتورهای دموگرافیک فردی و شغلی انجام شد. از نرم افزار آماری SPSS و آزمون Repeated measure ANOVA برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده گردید. نتایج: بعد از دوره مداخله، کاهش معناداری در نمرات خستگی فیزیکی و ذهنی مشاهده گردید (P = 0،001). همچنین در گروه کنترل تفاوت معناداری مشاهده نشد (P> 0،05). بحث: اکثر مطالعات مداخله ای ارگونومی از طریق برنامه های آموزشی و ارگونومی مشارکتی انجام شده است و توجه کمی به استفاده از دستگاه و یا تجهیزات ارگونومیکی در مطالعات مداخله ای بوده است. همچنین مطالعه حاضر اولین مطالعه مداخله ای از طریق بهبود پوسچر و تاثیر بر ابعاد خستگی می باشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه مداخله ای نشان می دهد، دستگاه قوزبند هوشمند الکترونیکی تاثیری موثری بر کاهش خستگی فیزیکی و ذهنی در اپراتورهای اتاق کنترل داشته است.

طراحی، ارگونومی فیزیکی، خستگی