رامین رستمی - دانشجوی دکتری هیدرولوژی و منابع آب، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی
اسماعیل نهادی - کارشناس انتقال آب، مرکز آموزش کشاورزی میاندوآب

گسترشروزافزون فعالیتها و تمرکز نیروی انسانی همراه با رشد و تکامل صنعتی و کشاورزی، هر چند امتیازات ویژه ای را برای انسان ایجاد نموده است، اما مشکلات متعددی را برای منابع پذیرنده آبی موجب می گردد. رودخانه سقز چای با سرشاخه های اصلی آن یکی از رودخانه های مهم استان کردستان به شمار آمده که علاوه بر تامین بخشی از آب آشامیدنی مردم شهر سقز، منبع مهمی برای تامین آب مورد نیاز کشاورزی است. متاسفانه این منبع آبی مهم نیز بی تاثیر از روند تکامل شهرنشینی، صنعتی و کشاورزی نشده است . در این تحقیق به بررسی منابع آلوده کننده این رودخانه و پارامترهای مختلف فیزیکی و شمیایی آب آن پرداخته شده و کیفیت را با توجه به معیارهای مختلف از نظر استاندارد آب آشامیدنی و کشاورزی مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که عمده ترین منابع آلوده کننده شامل ورود فاضلاب شهری به داخل رودخانه، پساب های کشتارگاه صنعتی و شهرک صنعتی سقز و در نهایت کودهای آلی و سموم مورد مصرف در کشاورزی می باشد. تیپ آب در اکثر ایستگاه های مورد مطالعه در تابستان بیشتر سختی غیرکربناته و در زمستان قلیا و قلیایی خاکی و سختی کربناته است. در ایستگاه های بالادست به دلیل دوری از مناطق شهری و مسکونی کیفیت آب از نظر شرب و کشاورزی عالیست اما در ایستگاه های نزدیک مناطق شهری و مسکونی کیفیت کاهش می یابد.