عباس قلی پور - دانشیار گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
تکتم فتحی - دانش آموخته کارشناسی ارشد علوم گیاهی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

اتنوبوتانی؛ مطالعه دانش بومیان در مورد گیاهان کاربردی، در سال های اخیر منجر به کشف داروهای جدید و بهبود کیفیت درمان توسط گیاهان شده است. این دانش گرانبهای مردمان بومی با مرگ پیرمردان و پیرزنان روستایی در حال نابودی است. در این پژوهش دانش مردمان بومی منطقه طبس در زمینه کاربرد گیاهان دارویی مطالعه شد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه از طریق مصاحبه با مردمان بومی منطقه طی سال های 1390 الی 1391 جمع آوری شد. نمونه های گیاهی از رویشگاه طبیعی جمع آوری شده با استفاده از منابع معتبر فلوریستیک شناسایی شدند. در مجموع تعداد 122 گونه گیاهی از 101 جنس متعلق به 39 تیره به عنوان گیاهان دارویی رایج توسط افراد بومی منطقه طبس مورد استفاده قرار می گیرند. تیره های Asteraceae با 13 گونه، Fabaceae با 12 گونه و Lamiaceae با 11 گونه دارویی به ترتیب مهم ترین تیره های گیاهی محسوب می شوند. از نظر موارد مصرف، بیشتر گیاهان منطقه برای درمان بیماری های مربوط به سیستم های گوارشی و قلبی و عروقی به کار می روند. بیشترین اندام های گیاهی مورد مصرف نیز مربوط به برگ، دانه، گل و میوه گیاهان مورد استفاده می باشد. مقایسه نتایج حاصل از این پژوهش با مطالعات انجام شده در دیگر مناطق ایران نشان داد که منطقه طبس از نظر اطلاعات گیاهشناسی بومی از غنی بالایی برخوردار است.

اتنوبوتانی، گیاهان دارویی، استفاده سنتی، طبس.