اعظم کرمی - گروه زیست شناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، صندوق پستی ۱۹۳۹۵-۳۶۹۷
ذبیح اله خاکسار - گروه علوم تشریح، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شیراز

مقدمه: دیابت بارداری، در روند تکوین بخشهای سیستم عصبی مرکزی و ابعاد آن اختلال ایجاد میکند. گیاه جین سنگ ازگذشته برای کنترل دیابت مورد استفاده بوده است. هدف پژوهش مطالعه اثر عصاره گیاه Panax ginseng بر تغییرات هیستومورفومتریک مخ و مخچه جنین های 18 روزه موش صحرایی دیابتی بود. روش برر سی : 16 سر موش صحرایی به چهار گروه م ساوی شامل کنترل غیر دیابتی، غیر دیابتی دریافت کننده عصاره، کنترل دیابتی و دیابتی دریافت کننده عصاره تق سیم شد. دیابت در موشهای گروه های دیابتی تو سط داروی ا سترپتوزوتو سین القا گردید و هر چهار گروه با جفتگیری طبیعی باردار شدند. گروه های دریافتکننده عصاره در طول بارداری روزانه عصاره را به صورت خوراکی دریافت کردند. در روز هجدهم بارداری موشهای مادر بیهوش و جنینهای آنها خارج گردید. مخ و مخچه از سایر بخشهای جنین جدا شد. پس از بکارگیری روشهای بافتشناسی، برخی فاکتورهای بافتی اندازه گیری گردید. اطلاعات به دست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمونهای آماری آنالیز واریانس یکطرفه و ت ست دانکن مورد برر سی و تحلیل قرار گرفت .(P≤0/05) نتایج: کاهش معنیداری در تعداد سلولهای ماده خاک ستری و سفید مخ، ضخامت و تعداد سلولهای ماده خاکستری مخچه و همچنین نسبت ماده خاکستری به سفید در مخچه در جنینهای 18 روزه گروه کنترل مادران دیابتی نسبت به دو گروه مادران غیردیابتی وجود دا شته ا ست .(P≤0/05) کاهش معنی داری در تعداد سلولهای ماده سفید مخچه در جنین های 18 روزه گروه کنترل مادران دیابتی نسبت به دو گروه مادران غیردیابتی و گروه مادران دیابتی دریافتکننده عصاره وجود داشت .(P≤0/05) نتیجه گیری: عصاره Panax ginseng، از طریق افزایش تولید هورمون انسولین و کاهش قند خون، قادر به کنترل هپیرگلیسمی در مادران باردار دیابتی و کاهش آسیبهای حاصل از دیابت بر مخ و مخچه جنین آنها میشود.

دیابت شیرین، مخ، مخچه، عصاره Panax ginseng، استرپتوزوتوسین، موش صحرایی، جنین