صفیه صوفیان - گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه پیام نور اراک
گل نوش بیات - گروه زیست شناسی ، دانشکده علوم ، دانشگاه پیام نور اراک

زمینه و هدف: امروزه بهره گیری از ابزارهای بیوانفورماتیک امکان مقایسه ژنوم ارگانیسم های زنده را میسر ساخته است. ژنوم ارگانیسم های زنده از جمله باکتری ها از نقطه نظر توالی بازهای نوکلئوتیدی از تنوع قابل توجهی برخوردار است. در پژوهش کنونی، به مقایسه خصوصیات ژنومی با خصوصیات دیگر از قبیل نوع تنفس و زیستگاه باکتری در دو گروه بزرگ باکتری های اکسترموفیل و مزوفیل پرداخته شده است.روش بررسی: در این مطالعه داده های ژنومی 80 گونه اکسترموفیل و 53 گونه مزوفیل، از مرکز ملی داده های زیست فناوری جمع آوری شد . میانگین اندازه ژن، تعداد ژن ، تعداد پروتئین ، تعداد سودوژن و درصد C+G در دو گروه اکسترموفیل ها و مزوفیل ها با یکدیگر مقایسه گردیدند. ارتباط خصوصیات ژنومی مذکور با خصوصیاتی از قبیل نوع تنفس و زیستگاه باکتری مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.یافته ها: ارتباط اندازه ژن ، تعداد ژن ، تعداد پروتئین ، تعداد سودوژن و اندازهC+G با خصوصیاتی مانند تنفس و زیستگاه مورد بررسی قرار گرفت . میان موارد مذکور، بین اختلاف میانگین دو مورد درصد C+G و تعداد پروتئین ها در بین اعضای گروه اکسترموفیل – که شامل 7 گروه عمده بود- ارتباط معناداری وجود داشت( (P= 0.00, P= 0.04 حال آنکه اختلاف میانگین تمام موارد ذکر شده، بین دو گروه مزوفیل ها واکسترموفیل ها بی معنی بود . .(P> 0.05) بین اندازه ژنوم ، تعداد ژن ها و سودوژن ها با سایر خصوصیات از قبیل تنفس و نوع زیستگاه بین اعضای گروه اکسترموفیل ها تفاوت معناداری وجود نداشت. ( P> 0.05 )نتیجه گیری: ژنوم باکتری ها در طی تکامل دچار تغییراتی گردیده است که این تغییرات بدون تاثیر بر طول ژنوم منجر به کسب ویژگی های جدید در باکتری گردیده اند. این تغییرات میتوانند حاصل جهش های جایگزینی بوده باشند که در نهایت با تغییر در تعداد پروتئین ها و درصد G+C سبب ایجاد تنوع در زیستگاه باکتری گردیده اند.

اکسترموفیل، مزوفیل، باکتری، ژنوم،زیستگاه