ارزیابی ویژگیهای کیفی عرقیات گیاهی صنعتی

امروزه استفاده از عرقیات گیاهی حاصل از گیاهان دارویی و معطر به دلیل گرایش مجدد انسان به طبیعت و محصولات طبیعی، اثرات جانبی مواد سنتزی و نیز کشف داروهای جدید از ترکیبات طبیعی ، رشد بسیار بالایی داشته است. توجه و گرایش به محصولات طبیعی منجر به ایجاد و توسعه بازار تولید بزرگی برای این گیاهان در کشور ما نیز شده است. در این تحقیق، از سه واحد تولیدی صنعتی عرقیات گیاهی شهر مشهد، به مدت شش ماه و هرماه به تعداد سه نمونه ( سه نوع عرق پرمصرف شامل عرق نعناع، عرق کاسنی، عرق خارشتر ) بطور تصادفی از سطح بازار نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها بلافاصله پس از نمونه برداری جهت انجام آزمونها به آزمایشگاه منتقل شد و آزمونهای فیزیکو شیمیایی (عدد اسیدی ، عدد یدی ،عدد اکسیداسیون و متانول) و آزمونهای میکروبی (شناسایی کلی فرم و سودوموناس آئروژینوزا) مطابق با استاندارد ملی ایران به شماره های 10077 و 3545 برروی آنها انجام شد و نتایج با مقادیر مجاز تعریف شده در این استانداردها مقایسه گردید. با توجه به نتایج، بین داده های حاصل از اندازه گیری عدد اسیدی، عدد یدی وعدد اکسیداسیون با میانگین داده ها، انحراف معیار بالایی وجود داشت. درواقع، اختلاف معنی داری بین وضعیت کیفی عرقیات تولید شده در یک شرکت و همچنین عرقیات تولید شده توسط شرکتهای مختلف وجود داشت که احتمالا بدلیل اختلاف در کیفیت مواد اولیه مورد مصرف و همچنین اختلاف در روشهای فرآوری می باشد. همچنین، نتایج حاصل از اندازه گیری متانول نشان داد که حدود نیمی از کل نمونه ها از نظر میزان متانول در حد بحرانی بودند و مقادیر متانول بدست آمده در این نمونه های غیرمنطبق، بسیار بالاتر از حد قابل قبول استاندارد مشاهده گردیدکه در این بین، بیشترین و کمترین مقادیر وزنی (ppm) متانول بدست آمده به ترتیب درعرق نعناع و عرق کاسنی بدست آمده است. ازطرف دیگر، با توجه به نتایج حاصل از آزمونهای میکروبی، هر سه نوع عرق از نظر عدم حضور کلی فرم مطابق با استاندارد بودند ولیکن آلودگی به سودوموناس در هر سه نوع عرق مشاهده شد. این آلودگی می تواند دراثر عدم پاستوریزاسیون کافی محصول، استفاده از بسته بندی آلوده، عدم درب بندی مناسب، رقیق بودن محصول و کاهش اثر ضد میکروبی آنها باشد. بطور کلی نتایج و داده ها نشان داد که از بین سه نوع عرق گیاهی مورد آزمون، بیشترین مشکلات کیفی و میکروبی مربوط به عرق نعناع بوده است که با توجه به سطح وسیع مصرف این محصول از جنبه درمانی، ارائه تمهیدات لازم در راستای افزایش کیفیت آن، ضروری بنظر می رسد.

Keywords:

آزمونهای فیزیکو شیمیایی , آزمونهای میکروبی , اتانول , ایمنی , عرقیات گیاهی