حسین طایفی نصرآبادی - دانشیار بیوشیمی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز
مهسا خلیلی سامانی - دانشجوی ارشد بیوشیمی بالینی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز
عماد خلیل زاده - استادیارفیزویولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه تبریز

آرتمیزینین یک ترکیب دارویی مشتق از گیاه آرتمیزیا است که از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان روش استاندارد برای درمان انواع مختلف مالاریا مورد تایید قرار گرفته است. اگرچه آرتیمیزینین دارای فعالیت ضد سرطانی، ضد ویروسی، ضد قارچی، خواص ضد آسم و آلرژی و در درمان مالاریا و برخی بیماریهای انگلی کاربرد دارد اما برخی مطالعات افزایش شاخص های استرس اکسیداتیو را در حضور این ترکیب گزارش نموده اند. هدف از این مطالعه بررسی اثر غلظت های مختلف آرتمیزینین بر روی فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی کاتالاز و پراکسیداز در بافت های مختلف کبد، روده و مغز در موش سوری نر بالغ در شرایط in vitro می باشد. منبع آنزیمی مورد نظر پس از شکسته شدن بافتهای مربوطه توسط نیتروژن مایع و هموژن کردن آنها در بافر فسفات 0/1 مولار با pH = 7/4 بدست آمد. فعالیت هر یک از آنزیم های کاتالاز و پراکسیداز در بافت های مورد نظر در حضور غلظت های مختلف آرتمیزینین اندازه گیری و میزان IC50 مربوطه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که اولا، آرتمیزینین در محدوده غلظتی 10-1000 g/mL بصورت وابسته به دوز باعث مهار آنزیم کاتالاز در بافته های کبد، روده و مغز گردیده بطوریکه الگوی مهاری در بافتهای مورد نظر با یکدیگر متفاوت بوده و بیشترین حساسیت مربوط به کاتالاز کبدی و کمترین آن مربوط به کاتالاز در بافت مغز می باشد. دوما، در همین محدوده غلظت از آرتمیزینین آنزیم پراکسیداز فقط در بافتهای کبد و مغز مهار گردید و آرتمیزینین تاثیری چندانی بر فعالیت پراکسیدازی روده از خود نشان نداد. این نتایج نشان می دهد که آرتمیزینین از طریق تشکیل کمپلکس با آنزیمهای کاتالاز و پراکسیداز در بافت های مربوطه و مهار آنها احتمالا در افزایش شاخص استرس اکسیداتیو نقش دارد.

آرتمیزینین، کاتالاز، پراکسیداز، مهار آنزیمی.