مهدی احمدی اهنک - دانش آموخته کارشناسی ارشد تاریخ و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، مشهد ایران
عباس سرافرازی - دانشیار تاریخ ایران اسلامی دانشگاه فردوسی مشهد ایران
علی ناظمیان فرد - استادیار، تاریخ اسلام دانشگاه فردوسی مشهد ایران

این مطالعه به بررسی تحول اتی که در شرائط خلافت بعد از سقوط عباسیان در ایران و مصر پدید آمد می پردازد. قبل از سقوط عباسیان شرایطی خاص از جمله قریشی بودن و عربی بودن از ارکان اساسی خلافت به شمار می رفت اما به مرور زمان پس از سقوط عباسیان این شرایط تغییر کرده و در بعضی از نقاط جهان اسلام مدعیانی برای خلافت پدیدار گشتند که هیچ یک دارای این شرایط نبودند. از طرف دیگر نوع نگاه به خلافت نیز تغییر یافته و برخی از مدعیان خلافت آنچه از خلافت خود اراده می کردند نوعی همانندسازی میان قدرت برتر سیاسی نظامی با مفهوم خلافت (به معنای حاکمیت مطلق) بود. این خلیفگی که از آن با رویکردی اسلامی، ج انشینی خدا در کومت بر روی زمین استنباط می شد ، معنایی جز دارا بودن قدرت برتر سیاسی و حاکم یت مطلق نداشت و حاوی هیچ شان معنوی نبود، همچنانکه رعایا نیز تلقی دیگری از آن نداشتند.

خلافت عباسی، تحولات تاریخی، حاکمیت، جنگ جهانی، گسترش حاکمیت مطلق