محسن طاهری - دانشجوی دکتری زبانشناسی همگانی ، دانشگاه فردوسی مشهد

زبان پدیده ای است اجتماعی که پیدایش آن به زمان نخستین اجتماعات بشریبازمی گردد و همچون نهادی انسانی و متعلق به جامعه، در ارتباط با تحولات اجتماعی وتاریخی، شکل می گیرد. زبان چون نهادی از جامعه بشری است، همیشه از خصلت هایجوامع بشری پیروی میکند. یکی از این خصلت های بارز، تحول و تغییر است که به وفوردر گونه های زبانی مشاهده می گردد. زبان و فرهنگ و در مقیاسی وسیع تر جامعه، چونبا موجود زنده ای به نام انسان در تعامل هستند، خصلت زنده بودن و تغییریافتن رااکتساب می کنند. یکی از مفاهیم مطرح در جامعه شناسی زبان، بحث تغییرات زبانی و نیزتحولات زبانی است و بررسی علل و عوامل آن. پژوهش حاضر نیز با بهره گیری ازنمونه های آماری گرفته شده از جامعه آماری شهرستان دامغان به بررسی تغییرات رخ دادهدر گویش دامغانی و محتمل بودن میرایی این گویش پرداخته و بر آن است تا درستیاین فرضیه را بیازماید که گویش دامغانی نیز در طی اعصار دچار تغییر و تحول شده وکماکان نیز در معرض این تغییرات می باشد. روش جمع آوری داده ها در این پژوهش براساس مطالعات میدانی و مصاحبه کتبی از نمونه های آماری بوده و متغیرهای جنسیت،تحصیلات، سن و طبقه اجتماعی آزموده گردیده اند.

جامعه شناسی زبان، تغییرات زبانی، تحول زبانی، گویش دامغانی، مرگ واژگان