سارا هلاله - کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی موسسه غیرانتفاعی حافظ شیراز
ساناز رجبیان - دکتری زبان و ادبیات فارسی، استاد موسسه غیرانتفاعی حافظ شیراز

رویکرد بیژن الهی، شاعر و مترجم، در اشعار دفترهای دیدن و جوانیها به دلیل به کار بردن تعابیر، اصطلاحات و همچنین تمهیدات غریب و ناآشنا، یادآور نگاهی فرمالیستی و رویکردی آشناییزدایانه در شعر است. آشناییزدایی (Defamiliarization)، نظریهای درباره واکنشهای مبتنی بر عادات خوانندگان در مقابل درکی نو است. در این نظریه از سویی مختل کردن فرایند معمول ذهنی و رخداد ناآشنا و غریب کردن ابژه، به گسترش معنا میانجامد و از سوی دیگر رد کردن دوگانگی سنتی شکل و محتوا است که منجر به درک یکپارچه ای از متن می شود. هدف از این پژوهش بررسی کاربرد نظرگاه آشنایی زدایی در شعر الهی است که با ارائه تقسیم بندیای فرضی و پیشنهادی و به طریقذکر نمونه های موردی در شعرهای او و موفقیت یا عدم موفقیتش صورت گرفته است. دستاورد کلی این نوشتار بررسی نتایج استفاده از فرایند ذهنی آشنایی زدایی در تجربه زبانی جدید و کامیابی و یا ناکامی شاعر در وسعت بخشیدن به گستره معنایی اثرمی باشد.

بیژن الهی،آشنایی زدایی، فرمالیسم، شعر نو، شعر دیگر.