محمدمعین صفاری - عضو هیئت علمی دانشگاه پیام نور واحد مرودشت

منصور یاقوتی از نویسندگان رئالیسم ایران است که کاراکتر اصلی و قهرمان برخی از داستان هایش کودکان هستند وی دغدغه های انسانی خود را در قالب داستانهای با مضامین واقعیت های اجتماعی عرضه کرده است. این نویسنده با درک بسترهای فرهنگی و اجتماعی و سیاسی ایران دوره پهلوی و بازتاب آن در داستانهایش به دور از پنهانکاری، واقعیتهای دردناک جامعه بحرانزده قبل از انقلاب را در لابه لای آثارش به تصویر کشیده و روابط ناسالم فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی دوره پهلوی را نشان داده است. یاقوتی تلاش کردهاست تا با شخصیت پردازیهای ملموس و بازآفرینی و استفاده از امکاناتی که قالب ادبی داستان در اختیارش قرار داده است، درپی انعکاس شرایط عینی جامعه و انتقاد از وضع موجود برآید. بنابراین بررسی شخصیتهای آثار داستانی وی به ویژه کودکان می تواند کمک فراوانی به شناخت ساختار و مضامین سیاسی، فرهنگی و اجتماعی داستانهای منصور یاقوتی بکند.نگارنده در این پژوهش به تحلیل سیما و صفات کودکان در داستان های یاقوتی پرداخته است و با تبیین صفات و ویژگی های کودکان تلاش دارد به مخاطب نشان دهد که منصور یاقوتی چه هویتی برای زنان داستانهایش قائل بودهاست و به این پرسش جواب دهد که آیا منصور یاقوتی توانسته است درنشاندادن سیمای کودکان به روحیات کودکانه آنها توجه کند. بررسیها نشان می دهد که بیشتر کودکان داستانهای یاقوتی، از نظر تیپ شناسی کودکانی هستند که اغلب گرفتار فقر و محرومیت هستند و همین امر موجب شده است که در دوران کودکی به مرز پختگی و کمال برسند و با وجود خردسالی بسیاری از مشکلات دنیای بزرگسالی را تجربه کنند؛ این کودکان از نظر شخصیتی دارای شخصیتی پویا هستند و با قرار گرفتن در موقعیتهای مختلف، واکنشهای متفاوتی نیز از خود بروز می دهند البته این بدان معنا نیست که شخصیتهای ایستا در داستانهای یاقوتی وجود ندارد.

ادبیات داستانی، عناصر داستان، کودکان، منصور یاقوتی.