احمد علی بیگی - کارشناسی ارشد معماری، گروه معماری، دانشگاه غیرانتفاعی صائب، واحد ابهر

پدافند غیرعامل مجموعه ای از برنامهریزی ها و اقداماتی است که باعث کاهش آسیب پذیری در مقابل تهدیدات دشمن می شود و از مهمترین موضوعاتی است که در طرح های شهری و معماری در سال های اخیر به آن توجه شده است. امروزه محیط های مسکونی شهری و مرزی بیشتر در معرض خطر تهاجم هستند. مهم ترین عوامل افزایش دهنده تلفات انسانی در حملات نظامی به مناطق شهری، معماری غیر استاندارد ساختمان ها و محیطها می باشد. لذا توجه به خصوصیات پایداری محیط های مسکونی و برنامه ریزی برای مناطق مرزی به دلیل خصایص و ویژگی های خاص خود، با اتکا بر رویکرد پدافند غیرعامل بیش از مناطق دیگر ضروری و لازم است. این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی و با تاکید بر منابع کتابخانه ای و میدانی به بررسی تاثیر پدافند غیرعامل در پایداری محیط مسکونی شهر مرزی مورد مطالعه می پردازد. یافته های پژوهش نشان داد، منطقه مرزی بانه به دلیل داشتن نقشی حساس و مهم و عدم توجه به پدافند غیرعامل، به ویژه در مکانیابی محیط مسکونی به عنوان منطقه آسیب پذیر شناخته شده و دارای نقاط ضعف میباشد. اقدامات پدافند غیر عامل در محیط های مسکونی هزینه های شهر را در هنگام وقوع بحران بسیار کاهش می دهد و لازم است سند جامع پدافند غیر عامل در تمامی شهرهای مرزی تدوین و با رعایت اصول آن در کلیه طرحهای مسکونی به دنبال کاهش خسارت و رسیدن به توسعه پایدار به ویژه پایداری محیط مسکونی مناطق مرزی باشیم.

پدافند غیر عامل، محیط مسکونی، پایداری، مرز، بانه.