تناسق تشبیهات در خطب فاطمی (س) و زینبی (س)

زنان در عصر جاهلی به خوبی از عهده ی نقش خویش بر آمده و توانسته بودند جایگاه خویش را در زمینه های مختلف بهاثبات برسانند و از جمله ی میادینی که زنان در آن گام نهاده اند شعر و ادبیات می باشد که با استمداد از عاطفه ی خویش به اوجقله های آن دست یافتند و این درخشش در اشعار زنانی همچون خنساء، خرنق، جلیله، و لیلی عفیفه به وضوح دیده می شود؛اما با این حال فاطمه (س) و به تبع ایشان زینب کبری (س) در این باره گوی سبقت را از تمامی آنان ربوده و تمامی شاعران ونویسندگان را مسحور کلام زیبای خویش نموده اند. کلام ایشان بی تکلف، سلیس و روان و سرشار از آفرینش های هنر معانی وبیان و بدیع است که تصویرآفرینی در قالب تشبیه یکی از جلوه های آن به شمار می رود. رمز و راز گفتار زیبای ایشان را میتوان در کلام وحی و روایات پیامبر گرامی اسلام جست . زیرا قرآن و سپس گفتار رسول خدا (ص) مملو از تصویر آفرینی بهشکل تخییل حسی و تجسم هنری می باشد .و به بیانی دیگر، گفتار شیوای ایشان رنگ و بویی از علم خدا و گفتار رسولش دارد.حضرت فاطمه (س) نیز که در دامان آن بزرگوار پرورش یافته و روح کلام وحی با جسم و جان ایشان عجین گردیده , ودختربزرگوارش که تمام علوم و معارف نبوی را در کودکی از مادر آموخته ودر سینه نگاه داشته است در کلام گهربار خود به وفور ازاین شیوه بهره برده و چنان ماهرانه از صنایع ادبی و تصویر آفرینی استفاده کرده اند که کلمات به صورت تابلوهایی پویا وجاندار چنان در ذهن مخاطب پدیدار شوند که گویی از نزدیک نظاره گر ماجراست. سراسر خطبه های ایشان در راستای هم وهماهنگ با یکدیگر، مملو از توصیفات و تشبیهات زیبایی است که در عمق جان مخاطب نفوذ کرده و تاثیر می گذارد. در حقیقتایشان برقامت وا ژگان و الفاظ جامه ای زیبا از جنس مشهودات پوشانیده و موجب آفرینش تابلوهایی زیبا در نظر مخاطبگردیده اند تا در سایه این تمثیل و تشبیه ندای فطری حق و حقیقت را دیگر بار در وجدان تاریخ بیدار ساخته و به راه کامیابی وهدایت رهنمون نمایند.

Keywords:

فاطمه (س) , زینب (س) , تناسق , خطب , تشبیهات