میثم علی نیا - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی مجتمع آموزش عالی شیروان
محمد خیرخواه - عضو هیئت علمی مجتمع آموزش عالی شیروان
مهدی بابائیان - عضو هیئت علمی مجتمع آموزش عالی شیروان

شکی نیست که کشور ایران به دلیل نازل بودن ریزش های جوی و پراکنش نامناسب زمانی و مکانی، در زمره کشورهای خشک و نیمه خشک دنیا محسوب می شود. با توجه به اینکه قسمت عمده آب استحصالی از منابع آبی کشور در بخش کشاورزی مصرف می گردد و همچنین راندمان مصرف آب در این بخش کمتر از 40 درصد می باشد استفاده بهینه از منابع آبی بعنوان محور اصلی توسعه کشاورزی بایستی مورد توجه قرار گیرد. در این آزمایش که ایده اولیه آن از جرقه ذهنی استحصال نزولات جوی از چتر معکوس در باغات میوه بدست آمد ابتدا چندین جلسه به جهت طراحی شکل ظاهری سامانه؛ همگونی با طبیعت ؛ کمترین آسیب به محیط زیست و البته کاهش هزینه مورد نیاز اجرا تشکیل شد؛ بعد از طراحی شکل ظاهری سامانه، باغ مورد نظر در شهر بجنورد انتخاب و سامانه های طراحی شده نسبت به نصب در اوایل پاییز اقدام شد؛ تیمارهای آزمایش فاکتور A (5-2/5-45) درجه شیب سامانه نسبت به افق (داده های هواشناسی به عنوان شاهد قلمداد شدند) و فاکتور B (0-0/25-0/5) متر ارتفاع سامانه از سطح زمین با سه تکرار مورد مطالعه قرار گرفت؛ بعد از هر بارندگی بارش ها اندازه گیری ، ثبت و در مخزن تعبیه شده ذخیره شد. طبق بررسی های به عمل آمده در فصول پاییز, زمستان و اوایل بهار، بیشترین ذخیره بارندگی مربوط به سامانه با 5 درجه شیب و ارتفاع صفر بوده و کمترین ذخیره نیز به تیمار 45 درجه شیب و ارتفاع 0/5 متر اختصاص داشت. نتیجه حاصله نشان دهنده این بود که هر چه زاویه سامانه نسبت به افق افزایش داشته باشد میزان ذخیره نیز کاهش می یابد و هرچه ارتفاع سامانه کاهش یابد ذخیره نزولات جوی افزایش خواهد داشت.

آب، استحصال، سامانه، باغ، نزولات جوی، خشکسالی