آرینا سورسوری - دانشجوی کارشناسی ارشد، اکولوژی و جنگل شناسی، علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
سید محسن حسینی - استاد، اکولوژی ، علوم و مهندسی جنگل، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس
فرنوش فتاحی - استادیار، گیاهان دارویی، علوم و مهندسی مرتع، دانشکده منابع طبیعی و علوم دریایی، دانشگاه تربیت

دارواش گیاهی همیشه سبز و نیمه انگل است که روی ساقه و شاخه گونه های مختلف چوبی رشد می کند. این گیاه اغلب به طور گسترده ای در فرهنگ های مختلف، تقریبا در تمام قاره ها برای درمان بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان، دیابت، فشارخون و صرع و همچنین به عنوان گیاهی اقتصادی و زینتی مورد استفاده قرار می گیرد. در تحقیقاتی که بر روی دارواش در قاره های مختلف انجام شده است نقش مهم آن، هم در پیشگیری و هم در درمان گزارش شده است. همچنین عصاره دارواش که حاوی تری ترپن اسید است، دارای خاصیت آنتی اکسیدانی می باشد و می تواند رادیکال های آزاد اکسیژن تولید شده در طی رادیوتراپی و شیمی درمانی را سرکوب کند. این گونه در ایران بر روی درختان مختلفی از جمله گونه درختی اندمیک انجیلی می روید. هدف از این پژوهش، مطالعه میزان تری ترپن اسیدهای موجود در پیکره و میوه دارواش مستقر بر درخت انجیلی در مرحله فنولوژیکی میوه دهی بوده است. در این تحقیق، پیکره و میوه دارواش ها در مرحله میوه دهی از سه پایه انجیلی (سه تکرار) با شرایط مشابه اکولوژیکی واقع در جنگل دئیز غرب هراز مورد نمونه برداری قرار گرفتند و سپس با حلال اتیل استات، عصاره گیری و برای آنالیز به دستگاه HPLC تزریق شدند. داده های به دست آمده در نرم افزار اکسل به عنوان بانک اطلاعات ذخیره شدند. نتایج نشان داد که در این عصاره مقدار اولئانولیک و بتولینیک اسید به ترتیب 7.845 و 0.616 میلی گرم بر گرم وزن خشک پیکره رویشی دارواش بوده است و بیشترین مقدار تری ترپن اسیدها مربوط به اولئانولیک اسید با میزان 7.845 میلی گرم بر گرم وزن خشک بوده است.

دارواش، رادیکال های آزاد، میوه دهی، انجیلی، تری ترپن اسید، اتیل استات، HPLC