تاثیر مداخله آموزشی بر اساس طراحی پیام های آموزشی بر مبنای مدل فرایند موازی توسعه یافته و مدل فرانظری بر ارتقاء رفتار درمانی وابستگان به مواد مخدر

مقدمه : در ایران سوء مصرف مواد مخدر در جامعه رو به افزایش می باشد. مدل فرانظری و مدل فرایند موازی توسعه یافته از مدل های ارتقاء سلامت می باشند که بیشتر بین فردی و بر عوامل فردی و روانی رفتاری تاثیر گذار هستند. سازه های اصلی مدل فرانظری شامل مراحل تغییر، فرایند تغییر، تعادل تصمیم گیری، خودکارآمدی و مدل فرایند موازی توسعه یافته یک الگو نظری پر استفاده برای طراحی پیام های خطر می باشد. بر اساس این مدل سه نوع پاسخ احتمالی به یک پیام حاوی خطر یا ترس وجود دارد: عدم پاسخ به پیام، پذیرش پیام و رد پیام. هدف این مطالعه تعیین اثربخشی مداخله آموزشی بر اساس طراحی پیام های آموزشی بر مبنای مدل فرایند موازی توسعه یافته و مدل فرانظری بررتقاء رفتار درمانی وابستگان به مواد مخدر سبزوار بود.روش بررسی: در این مطالعه مداخله ای نیمه تجربی، 73 نفر از وابستگان به مواد مخدر از دو مرکز درمانی سوء مصرف مواد مخدر در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. پرسشنامه ها به صورت خودگزارش دهی تکمیل شد. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه توسط ساختارهای مدل فرانظری شامل مراحل تغییر، فرایند تغییر، تعادل تصمیم گیری، خودکارآمدی برای مصرف مواد مخدر و متغیرهای جمعیت شناختی بود. مداخله آموزشی شامل هفت جلسه آموزشی 90 دقیقه ای و طراحی پیام بر اساس مدل فرایند موازی توسعه یافته بود که فقط درگروه مداخله اعمال گردید. دو گروه، شش و نه ماه پس از مداخله پیگیری شدند و در نهایت داده های بدست آمده با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه (16 تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها : میانگین نمرات سازه های مدل فرانظری (مراحل تغییر، فرایند تغییر، تعادل تصمیم گیری و خودکارامدی) بعد از مداخله آموزشی درگروه مداخله افزایش معنی داری داشت .(Pvalue <0/05) همچنین متغیرهای مدل فرانظری با مراحل تغییر رابطه معنی داری داشتند به گونه ای که با افزایش متغییر های مدل فرانظری، مراحل تغییر افزایش می یابد (Pvalue <0/05)نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان داد که طراحی پیام بر مبنای مدل فرانظری و مدل فرایند موازی توسعه یافته می تواند یک استراتژی موثر برای درمان سوء مصرف مواد مخدر باشد.

Keywords:

طراحی پیام , مداخله آموزشی , مدل فرانظری , مدل فرایند موازی توسعه یافته , وابستگان به مواد مخدر