معرفی و تحلیل باب برزویه طبیب با تاکید بر کارکرد قصه درمانی و مرامنامه طبابت

Publish Year: 1397
نوع سند: مقاله کنفرانسی
زبان: Persian
View: 2,911

نسخه کامل این Paper ارائه نشده است و در دسترس نمی باشد

  • Certificate
  • من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این Paper:

شناسه ملی سند علمی:

NCAHMED01_123

تاریخ نمایه سازی: 10 اردیبهشت 1398

Abstract:

مقدمه و هدف:امروزه کارکرد قصه در درمان شماری از امراض روحی و روانی برای انسان معاصر بیش از پیش آشکار شده؛ چه، تاسیس مراکز قصه درمانی در غرب (Storytelling) ناظر بر این مدعاست. این کارکرد در ایران دوران اسلامی و پیش از آن، به صورت فراگیر و خودجوش در قالب داستانهای ادبیات فارسی رواج داشته است. یکی از این آثار، کتاب کلیله و دمنه- با نقشآفرینی حیوانات - است که برزویه طبیب- وزیر دانشمند انوشیروان ساسانی - آن را از زبان سانسکریت به زبان پهلوی برگردان نموده و خود مقدمهای مشتمل بر سه داستان پندآموز در ابتدای آن افزوده است که به باب برزویه طبیب مشهور است. محل پرسش اینکه با تاکید بر مضامین پندآموز بکاررفته در داستانهای این باب، کارکرد قصه درمانی چگونه است با طرح مسئله اخلاق پزشکان از سوی برزویه، مرامنامه طبابت چگونه تبیین و تحلیل میشود روش در این تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و گزیده نتایج حاصل از مطالعات، حاکی از آن است که اولا برزویه به عنوان طبیبی حاذق در عصر خود، دستیابی به آداب معنوی برای پزشک را مقدم بر هر چیز می داندکه. این خود مستلزم دوری از رذایل حرص، طمع و خودبینی و نزدیکی به فضیلت آخرت اندیشی است. دودیگر آنکه زبان قصه با کارکرد هم ذات پنداری با شخصیت های داستان، در ضمیر ناخودآگاه شنونده نفوذ کرده و او را به امر خیر، رهنمون می سازد.روش بررسی : این تحقیق از نظر هدف توسعه ای و از نظر ماهیت و روش، توصیفی-تحلیلی است که به روش کیفی و با استدلال قیاسی به گردآوری و تحلیل داده های کتابخانهای با بهره مندی از ابزار عقل و منطق و تطبیق با اقتضائات عصر مورد بحث و تا حدودی دوره معاصر پرداخته است.یافته ها: در باب برزویه طبیب، با گونه هایی متفاوت از متن مواجهیم. نخست تذکره یا شرح حال نویسنده (برزویه) که خود را از کودکی در طبابت مستغرق می داند. آنجا که می گوید: چون سال عمر به هفت رسید مرا بر خواندن علم طب تحریض نمودند. دوم ذکر پندهایی است که او از پس تجارب اولیه زندگیاش دریافت نموده و با توجه ویژه به آخرت اندیشی در پی گردآوری توشه برای ساعات پس از مرگ است. و این مهم را به طبقه اطبا توصیه می کند. آنجا که آورده است: پوشیده نماند که علم طب نزدیک همه خردمندان و در تمامی دینها ستوده است و در کتب طب آورده اند که فاضل تر اطبا آن است که بر معالجت از جهت ذخیرت آخرت مواظبت نماید سوم. ذکر صریح داستان های سه گانه خویش بوده که شامل دزد نادان ، بازرگان صاحب جواهر و گریخته از اشتر مست است. چهارم تفسیری است که بر محتوای نمادین داستان ها وارد می داند. برای مثال در تفسیر داستان سوم می گوید: پس من دنیا را بدان چاه پر آفت و مخافت مانند کردم؛ و موشان سپید و سیاه و مداومت ایشان بر بریدن شاخهابر شب و روز که تعاقب ایشان بر فانی گردانیدن جانوران و تقریب آجال ایشان مقصور است. نتیجه گیری: (نخست) نقطه تاکید برزویه از اشتغال خودبه طبابت در باب یادشده، یادآوری و تذکر مداوم به عاقبت اندیشی و باور عمیق به رستاخیز با بهره مندی از گوهر وقت و چراغ عمر است. او پزشکی را نه هدف بلکه وسیله ای برای تجمیع توشه آخرت می داند. (دوم) بر پرهیز از رذیلت هایی همچون حرص و طمع و میل و گرایش به مجاهدت نفس تاکید شده و راهکار آن را به دعوت مردم به لذاتی غیر از ادراک حواس ظاهری عنوان می کند. (سوم) عامل زمان در سرتاسر متون قصص باب برزویه به عنوان غنیمتی مهم شمرده شده و بر توجه به آن، تاکید شده است. (چهارم) زبان قصه اینجا توسط طبیب مسلح به صفات نیکو و آخرت اندیش، راهکاری درمانی برای علاج بیماری های روحی و به تبع آن جسمی، معرفی شده که با مدد از ضمیر ناخودآگاه و هم ذات پنداری میسر می شود.

Authors

علیرضا کریمی

مربی، گروه نقاشی، موسسه آموزش عالی فردوس، مشهد، ایران

خشایار قاضی زاده

استادیار، گروه تاریخ تطبیقی و تحلیلی هنر اسلامی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران