مونا تبریزی آزاد - کارشناسی ارشد بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
انوشیروان محسنی بندپی - استاد، گروه مهندسی بهداشت محیط دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران، تهران، ایران

چکیده زمینه و هدف: در طی دهه­های اخیر، فعالیت­های انسانی و تغییرات مرتبط با شیوه­های زندگی و الگوی مصرف، منجر به تولید حجم زیادی از انواع مختلفی از پسماندها شده است. بهداشت و درمان، یکی از بخش­هایی است که پیشرفت قابل ملاحظه ای را در جهان داشته است. با این حال چنین به نظر می­رسد که بخشی از پسماند­های تولیدی در واحدهای پزشکی که تحت عنوان پسماندهای ویژه یا زائدات کلینیکی نامیده می­شوند، خصوصا در کشورهای در حال توسعه مورد توجه جدی قرار نگرفته اند. بر این اساس، مطالعه حاضر با هدف بررسی مدیریت پسماندهای عفونی و تیز و برنده در بیمارستان های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه توصیفی - مقطعی در پاییز سال 1392 در 12 بیمارستان آموزشی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. به منظور انجام این پژوهش، ابتدا پرسشنامه ای طراحی و اعتباربخشی گردید، سپس با مراجعه حضوری به بیمارستان ها، اطلاعات مورد نیاز شامل ( تولید، تفکیک، جمع آوری، ذخیره سازی، بی خطرسازی، حمل و نقل و دفع پسماندهای تولیدی) جمع آوری گردید. تجزیه و تحلیل داده­ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، ورژن 16 و Excel صورت گرفت. یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد در بیمارستان های آموزشی شهید بهشتی روزانه 3387kg  زباله عفونی و تیز و برنده تولید می­شود. تمام بیمارستان های شهید بهشتی به سیستم بی خطرساز غیرسوز مجهز بوده، ولی تنها در 83/3 درصد از بیمارستان­های مورد مطالعه، بی خطرسازی صورت می گرفت، لذا مقادیری از پسماندهای عفونی بدون طی مراحل بی خطرسازی با پسماندهای شهری دفع می­شوند. نتیجه گیری: در مجموع وضعیت مدیریت پسماند در بیمارستان های مورد مطالعه تا حدودی مطلوب بود، ولی با توجه به اهمیت موضوع، در برخی موارد نیازمند توجهات بیشتر می­باشد.

کلید واژه ها: مدیریت پسماند, پسماندعفونی, پسماند تیز و برنده, بیمارستان