امین پناه - کارشناس ارشد ، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
عبدالعلی کرمشاهی - استادیار، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
جواد میرزایی - استادیار، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.
محسن دارابی - کارشناس ارشد ، گروه علوم جنگل، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام، ایران.

زمینهوهدف: صنایع سیمان از آلاینده های صنعتی، به خصوص آلودگی فلزات سنگین محسوب می شوند. امروزه گیاه پالایی یکی از بهترین روش ها برای حذف و یا کاهش آلودگی فلزات سنگین می باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسی توان گیاه پالایی کادمیوم، روی، سرب و منگنز بر روی گونه های عرعر، زبان گنجشک، اقاقیا، نارون چتری، اکالیپتوس، بلوط، سرو سیمین، کاج تهران و سرو شیراز در اطراف کارخانه سیمان ایلام انجام شد. مواد و روش ها: برای اندازه گیری فلزات ترسیب شده در برگ گونه های مورد بررسی، 0/2 گرم از ماده خشک گیاهی (برگ) توزین و به هر نمونه 4 میلی لیتر اسید نیتریک 65 درصد اضافه شد و به مدت 24 ساعت در دمای اتاق قرار داده شدند. سپس توسط دستگاه جذب اتمیک مدل novAA-P400 میزان فلزات مورد نظر در نمونه ها قرائت شدند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 20 و آزمون هایKolmogrov-Smirnov، Leven، وOne way Anova   انجام شد. یافته ها: نتایج نشان داد که میزان کادمیوم در الکتروفیلتر کارخانه تقریبا نزدیک به میزان کادمیوم ترسیب شده در برگ گونه ها می باشد، اما میزان سرب، روی و منگنز در الکتروفیلتر کارخانه خیلی بیشتر از میزان ترسیب این سه فلز در برگ گونه ها بود. بیشترین و کمترین مقدار ترسیب سرب به ترتیب مربوط به اکالیپتوس و سرو شیراز بود. علاوه براین بیشترین مقدار ترسیب منگنز در عرعر و کمترین میزان مربوط به کاج تهران بود. نتایج همچنین نشان داد بیشترین مقدار ترسیب روی مربوط به بلوط و کمترین مقدار مربوط به زبان گنجشک و بیشترین مقدار ترسیب کادمیوم مربوط به عرعر و کمترین مقدار مربوط به کاج تهران بود. نتیجه گیری: گونه های پهن برگ ترسیب بیشتری از فلزات سنگین را دارند، لذا پیشنهاد می شود در برنامه های آتی توسعه فضای سبز، کاشت گونه های پهن برگ به ویژه گونه های بلوط، عرعر و اکالیپتوس در اولویت قرار گیرند.

فلزات سنگین, کارخانه سیمان ایلام, گونه درختی, گیاه پالایی