وجیهه نیکوفرد - دانشجوی دکتری تغذیه دام و طیور، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه
اکبر یعقوبفر - موسسه تحقیقات علوم دامی کشور - تخصص: تغذیه طیور
شهاب قاضی هرسینی - عضو هیئت علمی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی کرمانشاه
علی اصغر ساکی - عضو هیئت علمی دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

تاثیر جیره با کیفیت متفاوت پروتئین و مکمل شده با اسیدهای آمینه کریستاله بر عملکرد، پاسخ ایمنی، فعالیت آنزیمی در بافت روده و خصوصیات بستر، با استفاده از تعداد 576 قطعه جوجه گوشتی سویه راس 308 (مخلوط دو جنس)، در یک آزمایش فاکتوریل 4×2 با دو جیره آزمایشی (کیفیت بالا و پایین پروتئین) و چهار سطح اسیدهای آمینه کریستاله (سطح نیاز (توصیه شده)، بدون اسیدهای آمینه کریستاله مکمل شده، 10 و 15 درصد بالاتر از سطح نیاز) در قالب طرح کاملا تصادفی با هشت تیمار، شش تکرار و 12 قطعه جوجه در هر تکرار انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که افزودن اسیدهای آمینه کریستاله در سطوح 10 و 15 درصد بالاتر از سطح نیاز (توصیه شده)، به جیره های حاوی کنجاله کلزا و گندم (منبع پروتئین با کیفیت پایین) سبب افزایش عملکرد (0001/0P<)، تعداد هتروفیل و نسبت هتروفیل به لنفوسیت (001/0P<) و کاهش تعداد لنفوسیت (01/0P<) شد. اثر اسیدهای آمینه کریستاله تاثیری بر فعالیت آنزیم آمینوپپتیداز و فعالیت ویژه این آنزیم در ژژنوم نداشت. همچنین، افزودن سطوح 10 و 15 درصد بالاتر از سطح نیاز (توصیه شده) اسیدهای آمینه کریستاله در جیره با کیفیت پایین، ماده خشک، نیتروژن و نیتروژن آمونیاکی بستر را به صورت معنی دار تحت تاثیر قرار نداد. با توجه به نتایج این مطالعه،استفاده از اسیدهای آمینه کریستاله در سطوح بالاتر از نیاز پرنده به خصوص در جیره های غذایی با کیفیت بالا مانند (کنجاله سویا و ذرت) تاثیری بر عملکرد جوجه های گوشتی ندارد و قابل توصیه نمی باشد.

آنزیمی اسیدهای آمینه کریستاله, پاسخ ایمنی, جوجه گوشتی, خصوصیات بستر, فعالیت آنزیمی