سراج بیتا - گروه شیلات، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار، چابهار، ایران
مهرزاد مصباح - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
علی شهریاری - گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران
مسعود قربانپور نجف آبادی - گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران

با توسعه سریع در صنعت نانوفناوری، درک امنیت نانوذرات سنتزشده و فاکتورهای مرتبط با خطرات آن ها ضروری است. یک حوزه مدیریتی در ارزیابی خطرات احتمالی نانوذرات بر محیط زیست آبزیان، بررسی اثرات آن بر سلامت آبزیان است. در مطالعه حاضر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و سطح پراکسیداسیون لیپیدی ماهی کپور معمولی طی مواجهه با نانوذرات نقره سنتز شده از جلبک سارگاسوم Sargassum angustifolium بررسی شد. بدین منظور پس از تعیین غلظت LC50 نانوذرات نقره در مدت 96 ساعت، ماهیان در 4 تیمار شامل 3 تیمار آزمایشی (1 درصد، 10 درصد و 50 درصد میزان LC50) و یک تیمار شاهد به مدت 14 روز مواجهه مورد آزمایش قرار گرفتند. نمونه برداری از ماهیان در فواصل زمانی 1، 3، 7 و 14 روز پس از آغاز آزمایش بود. در هر بار نمونه برداری بعد از جداسازی و هموژنه کردن بافت کبد، فعالیت آنزیم های کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، و همچنین غلظت گلوتاتیون، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و مالون دی آلدئید توسط روش های بیوشیمیایی تعیین شد. نتایج نشان داد که فعالیت کاتالاز در بالاترین غلظت نانوذرات نقره به طور چشم گیری کاهش یافت، اما فعالیت گلوتاتیون و سوپراکسید دیسموتاز افزایش داشت. بین میانگین میزان ظرفیت آنتی اکسیدانی کل در تیمارهای مختلف با تیمار شاهد و همچنین در روزهای مختلف نمونه برداری در هر تیمار، از نظر آماری اختلاف معنی داری مشاهده نشد(05/0 < p). میزان مالون دی آلدئید در بافت کبد فقط در تیمار LC50 10 درصد با تیمار شاهد افزایش معنی داری نشان داد (05/0 > p). نتایج نشان داد که قرارگیری کپور معمولی در معرض LC50 10 درصد نانوذرات نقره اثرات شدیدتری نسبت به سایر غلظت ها بر آنزیم های آنتی اکسیدانی و پراکسیداسیون لیپیدی بافت کبد داشته و سبب بروز استرس اکسیداتیو شده است.

نانوذرات نقره, جلبک سارگاسوم, استرس اکسیداتیو, کپور معمولی