سید رشید هاشمی - عضو گروه پژوهشی سلول های بنیادی و پزشکی بازساختی، جهاد دانشگاهی، خراسان رضوی، مشهد، ایران.
فرهاد سلطانعلی نژاد - دانشیار گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه.
غلامرضا نجفی - دانشیار گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه
رسول شهروز - استاد بافت شناسی و جنین شناسی، گروه علوم پایه، دانشکده دامپزشکی دانشگاه ارومیه

گاومیش در اقتصاد بیش از 40 کشور جهان از جایگاه ویژه ای برخوردار است و تعداد و پراکندگی جغرافیایی آن همه ساله در حال افزایش است. حباب صماخی محتوی گوش میانی می باشد. در رابطه با آناتومی و بافت شناسی این عضو در گاومیش تاکنون مطالعه ای انجام نشده بود. بدین منظور 16 سر گاومیش نر و ماده بالغ از کشتارگاه تهیه و حباب صماخی آن مورد مطالعه مقایسه ای آناتومی و بافت شناسی قرار گرفت. سپس نمونه بافتی اخذ گردید. نمونه ها به روش هماتوکسیلین- ائوزین رنگ آمیزی شدند. نتایج آناتومیکی نشان داد حباب صماخی در دو جنس گاومیش مشابه یکدیگر و بزرگ، توسعه یافته و بیضی شکل می باشد. دیواره استخوانی نازک و شکننده بود. زائده عضلانی در حباب صماخی تک قسمتی و غیر نوک تیز مشاهده شد. استخوانچه ها و پرده صماخ در عمق حباب صماخی مشاهده گردید. نتایج بافت شناسی نیز در دو جنس مشابه بوده و استخوانهای تشکیل دهنده حباب صماخی از نوع متراکم می باشد. اپیتلیوم پوششی سطح داخلی حباب صماخی در اکثر نقاط از نوع اپیتلیوم سنگفرشی ساده دیده شد. در قسمت انتهایی حباب صماخی نیز در محل نزدیک گوش میانی اپیتلیوم از نوع استوانه ای شبه مطبق مژه دار مشاهده گردید. نتایج میانگین اندازه ها نشان داد اندازه حباب صماخی در جنس ماده از جنس نر بزرگتر بوده و سمت راست نیز اندازه بزرگتری از سمت چپ داشت. آنالیز آماری Tukey در سطح 05/0≥p نشان داد این نتایج به صورت معنی دار نمی باشد.

بافت شناسی, آناتومی, حباب صماخی, گاومیش