زهرا داودی - کارشناس ارشد مشاوره و راهنمایی،گروه مشاوره، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران
آناهیتا خدابخشی کولایی - استادیار ،گروه روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه خاتم ، تهران ، ایران
محمدرضا فلسفی نژاد - دانشیار، گروه سنجش و ارزیابی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

 زمینه و هدف: پذیرش وظیفه والدگری نیازمند آمادگی روان شناختی و عاطفی است. از این رو، هدف مطالعه حاضر تعیین اثربخشی میزان برنامه آموزش خودیاری به سوی والدگری بر نگرانی دوران بارداری زنان نخست­زا­ بود. مواد و روش ها: روش پژوهش نیمه تجربی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل 112 نفر از زنان نخست­زا پایگاه سلامت فاز سه شهر اندیشه بودند. پرسشنامه نگرانی­های دوره بارداری (PDQ)  برای غربال زنان نخست­زا دارای نگرانی بالا از بارداری استفاده شد، سپس 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب و به صورت تصادفی (15 نفر) در گروه آزمون و (15 نفر) در گروه کنترل جایگزین شدند. سپس پرسشنامه ها یکبار برای پیش آزمون اجرا شدند و پس از آن گروه آزمون طی 9 جلسه یک ساعته تحت آموزش برنامه خودیاری به سوی والدگری قرار گرفت. در پایان مداخله نیز پرسشنامه ها برای بار دوم و برای پس آزمون اجرا شدند. سپس داده­ها از طریق روشهای آماری توصیفی همانند میانگین و انحراف معیار و تحلیل کوواریانس تک متغیره با نرم افزار23 SPSS- مورد تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: نتایج تحلیل کوواریانس تک متغیره نشان داد برنامه خودیاری به سوی والدگری بر نگرانی درباره تولد و نوزاد (48/689= F و 0/001> P)، نگرانی درباره وزن و تصویر بدنی (179/340= F و 0/001> P) و نگرانی درباره هیجان­ها و روابط (204/574= F و 0/001> P) مادران نخست­زا اثربخشی معناداری داشت. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش حاضر پیشنهاد می­شود که، این برنامه به صورت برنامه ای مدون از سوی سیاست گذاران حوزه بهداشت و سلامت به مراکز و پایگاه های سلامت ارائه گردد تا در کنار مراقبت­های جسمانی در دوران بارداری، به آماده سازی روان شناختی و عاطفی مادران برای والدگری کمک کنند. نوع مطالعه: مطالعه پژوهشی.

برنامه خودیاری, والدگری, نگرانی, بارداری, مادران نخست زا