آناهیتا خدابخشی کولایی - استادیار ،گروه روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه خاتم ، تهران ، ایران
هانیه رستمی گوهرانی - کارشناس ارشد مشاوره، گروه روان شناسی بالینی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی مرکزی، اراک، ایران.
آتوسا کفاشپور مرندی - کارشناس ارشد مشاوره، گروه روانشناسی و علوم تربیتی ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه خاتم ، تهران ، ایران.

 زمینه و هدف: معلولیت های فرزندان اثرات منفی جبران ناپذیر روان شناختی و اجتماعی بر مادران دارد. مطالعه سطح سواد سلامت مادران به عنوان عاملی اثرگذار بر کیفیت زندگی آنها ضروری است. از این رو، این مطالعه با هدف پژوهش حاضر مقایسه سواد سلامت و کیفیت زندگی در سه گروه از  مادران با کودک  فلج مغزی، اوتیسم و ناتوانایی ذهنی انجام شده است. مواد و روش ها: این پژوهش توصیفی و از نوع علی-مقایسه ای است. جامعه آماری شامل، کلیه مادران مراجعه کننده به کلینیک های توانبخشی، منطقه غرب شهر تهران در سال 1395 بودند. حجم نمونه شامل 120 نفر(هر گروه 40 مادر) انتخاب شدند. روش نمونه گیری به شیوه تصادفی ساده انجام شد. ابزارهای اندازه گیری شامل، مقیاس سواد سلامت منتظری و همکاران(HELIA) و مقیاس کیفیت زندگی (WHOQOL) می-باشد. داده ها با استفاده از روش تحلیل آنوا و SPSS نسخه21 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: یافته ها نشان می دهد که مادران دارای کودک با فلج مغزی، اوتیسم و ناتوانایی ذهنی در میزان نمرات سواد سلامت و مولفه های آن با یکدیگر تفاوت معناداری داشتند(0/05> p). مادران با کودک اوتیسم سطح سواد بالاتری در مقایسه با سایر گروه ها داشتند. با این حال ، در نمرات کیفیت زندگی جز در خرده مقیاس های سلامت روان شناختی و سلامت جسمانی تفاوت دیگری در سه گروه از مادران مشاهده نشد(0/05< p). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که، با توجه به نقش سواد سلامت در ارتقای سطح دریافت کمک های مراقبتی و اثر کیفیت زندگی پایین بر مادران ،به نظر می رسد که توجه به برنامه های اموزشی و آگاهی افزایی که برای بهبود و ارتقای سواد سلامت و کیفیت زندگی در هر سه  گروه از مادران ، باید مورد توجه متخصصان بهداشت و سلامت قرار بگیرد. نوع مطالعه: مطالعه پژوهشی.

سواد سلامت, کیفیت زندگی, فلج مغزی, اوتیسم, ناتوانایی ذهنی, مادران