مهناز خدابنده - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد الکترونیکی تهران، تهران، ایران
صادق ملکی آوارسین - دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی تبریز، تبریز، ایران
لیلا نیک نیاز - استادیار علوم تغذیه، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران.

زمینه و هدف: خودمراقبتی در نوجوانان در راستای توانمندسازی سلامت هر جامعه، از اقدامات موثر محسوب می گردد. در این راستا نقش مدارس مروج سلامت قوت بیشتری دارد. از سوی دیگر سواد سلامت به عنوان یکی از ابزارهای اساسی ارتقای سلامت جامعه، موردتوجه سیاست گذاران قرارگرفته است. این پژوهش باهدف رابطه سواد سلامت، خودکارآمدی درک شده و عملکرد خودمراقبتی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه مدارس مروج سلامت شهرستان میانه در سال 96- 95 انجام گرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- همبستگی 320 دانش آموز دختر دوره دوم متوسطه مدارس مروج سلامت، به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای تصادفی انتخاب شدند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه های سنجش سواد سلامت نوجوانان، خودکارآمدی عمومی و سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامت نوجوانان AHP استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار spss نسخه 21 و آزمون های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه به روش هم زمان (ENTER) انجام گردید. یافته ها: نتایج نشان داد بین سواد سلامت و خودکارآمدی درک شده و عملکرد خودمراقبتی دانش آموزان دختر مدارس مروج سلامت، همچنین بین مولفه های سواد سلامت با مولفه های خودمراقبتی در آنان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد. بین مولفه محاسبه سواد سلامت با مولفه های تغذیه، مسئولیت در برابر سلامتی، رشد معنوی و فعالیت فیزیکی خودمراقبتی رابطه معنی داری مشاهده نشد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد ابعاد خودکارآمدی، استفاده و ارتباط سواد سلامت پیشگویی کننده های بهتری برای عملکرد خودمراقبتی شناخته شدند (0/605 =²R). همچنین، سواد سلامت و خودکارآمدی درک شده می توانند عملکرد خودمراقبتی دانش آموزان را به میزان 51 درصد پیشگویی کنند. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد، دانش آموزانی که سواد سلامت و خودکارآمدی درک شده بیشتری دارند عملکرد خودمراقبتی در آن ها بالاتر است لذا توصیه می گردد به منظور بهبود عملکرد خودمراقبتی دانش آموزان باید سواد سلامت و خودکارآمدی آنان در سطح مدارس ارتقاء یابد. نوع مطالعه: مطالعه پژوهشی.

سواد سلامت, خودکارآمدی, مروج سلامت, خودمراقبتی