فاطمه ثقفی - دانشیار دانشکده مدیریت دانشگاه تهران
ماندانا آزادگان مهر - .دانشجوی دکتری مدیریت فناوری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران

ظهور فناوری های جدید فقط به معنی تغییر یا نسخ فناوری های موجود نیست، بلکه مقارن با ساختارها و تنظیمات اجتماعی جدیدی است. ازاین رو، مدیریت گذار فناورانه صرفا به معنی حمایت از تحقیقات و توسعه فناوری های نوظهور نیست و مستلزم حکمرانی صحیح تغییر از سیستم فنی - اجتماعی موجود به سیستم فنی - اجتماعی جدیدی است. توصیف این تغییرات از اهداف رویکردها و چارچوب های گوناگونی نظیر رویکرد سیستم های نوآوری (به ویژه رویکرد سیستم های نوآوری فناورانه) و رویکرد چند لایه ای است. نظریه پردازان بعضی از شاخه های مشتق از رویکرد چند لایه، یعنی مدیریت استراتژیک جاویژه ها و مدیریت گذار یا توسعه های مفهومی سیستم های نوآوری فناورانه مثل موتورهای نوآوری، رویکردی به مراتب تجویزی تر دارند. در این مقاله، با دیدگاه مقایسه ای، به سیر شکل گیری این رویکردها،اشتراک ها و افتراق ها و بنیان های نظری ای می پردازیم که در سیر توسعه این رویکردها موثر بوده اند. به نظر می رسد تلفیق بینش های حاصل از دو جریان اصلی، یعنی رویکردهای سیستم های نوآوری و رویکردهای مبتنی بر سیستم های فنی - اجتماعی، آینده تحلیل و سیاست گذاری گذارهای فناورانه را شکل خواهد داد.

گذار فناورانه, سیستم فنی - اجتماعی, رویکرد چند لایه, رویکرد سیستم های نوآوری