سارا محمدپور - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.
محمود شفاعی بجستان - عضو هیئت علمی دانشگاه شهید چمران اهواز

آبشستگی یک پدیده طبیعی است که ناشی از عمل فرسایشی میدان جریان در آبراهه های آبرفتی می باشد.شکست پل ناشی از آبشستگی کلی در پایه و تکیه گاه پل ، ضرورت مطالعه در مورد پیش بینی آبشستگی و راه های محافظت در برابر آن را کاملا روشن می سازد.یکی از راه های کاهش آبشستگی استفاده از المان های شش پایه (A-JACKS) اطراف تکیه گاه می باشد. در این پژوهش به بررسی تاثیر سازه موسوم به المان های شش پایه بر کنترل حداکثر عمق آبسشتگی تکیه گاه پل و همچنین بررسی گستره ی کارگزاری المان های شش پایه به منظور حفاظت تکیه گاه پل در مقابل آبشستگی پرداخته شده است. آزمایشات برای اعداد فرود 18/0 ، 208/0 ، 235/0 و 25/0 و در چهار گستره ی کارگزاری (W) 4، 5/6، 5/8 و 6/10 سانتی متری انجام شد. در اعداد فرود 18/0 و 208/0 گستره ی دو ردیفه(W2) ، سه ردیفه(W3) و چهار ردیفه (W4)، صددرصد آبشستگی را کاهش دادند. در عدد فرود 235/0 گستره ی سه ردیفه(W3) و گستره ی چهار ردیفه (W4) صددرصد آبشستگی را کاهش داده و در عدد فرود 25/0گستره ی چهار ردیفه (W4) 55/89 درصد آبشستگی را کنترل می کند. در مقایسه عملکرد دو گستره حداکثر المان های شش پایه یعنی W3 و W4 در عدد فرود حداکثر مشاهده شد که تنها 47/7 درصد در میزان کاهش آبشستگی اختلاف دارند و در دو عدد فرود 18/0 و 208/0 عملکردی کاملا مشابه یکدیگر دارند. درنتیجه می توان گفت که استفاده از گستره ی W3 بهینه ترین حالت کارگزاری المان ها حول تکیه گاه است زیرا عملکردی نزدیک به W4 دارد ولی هزینه و زمان ساخت آن کمتر است.

آبشستگی, المان های شش پایه, گستره کارگزاری, تکیه گاه پل, آب زلال