خدابخش حیدری - دانشجوی دکتری روان شناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
سالار فرامرزی - دانشیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
احمد عابدی - استادیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
امیر قمرانی - استادیار گروه روان شناسی و آموزش کودکان با نیازهای خاص، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

 هدف: در حال حاضر برای شناسایی زودهنگام دانش آموزانی که مشکلات ویژه ای در خواندن دارند، یک آزمون خواندن هنجار شده برای مقاطع تحصیلی دوره ابتدایی (اول تا ششم) در کشور ایران وجود ندارد. با توجه به جمعیت زیاد افراد دارای مشکلات خواندن و نیاز مبرم به تشخیص سریع و صحیح، مطالعه حاضر با هدف طراحی و بررسی ویژگی های روانسنجی آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (Comprehensive Diagnostic Test of Dyslexia; CDTD) در دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر اصفهان 1395-1394 انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه مقطعی و از نوع ابزارسازی بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش آموزان مشغول به تحصیل مقطع ابتدایی در نواحی شش گانه شهر اصفهان در سال تحصیلی 1395-1394بودند. برای انتخاب نمونه از روش طبقه ای تصادفی متناسب با حجم استفاده شد؛ بر این اساس 600 نفر دانش آموز (300 دختر و 300 پسر) در 6 مقطع تحصیلی انتخاب شدند. برای طرحی آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD)، پس از مطالعه پیشینه پژوهشی و نظری، کتب و آزمون های موجود، مهمترین مولفه های نارساخوانی از طریق تحلیل مضمون استخراج شد و بر اساس آن نسخه اولیه آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD) تهیه شد. برای بررسی روایی محتوایی از روش لاواشه و جهت بررسی روایی همگرایی از برآورد ضریب همبستگی آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD) و آزمون خواندن و نارساخوانی استفاده شد. همسانی درونی از طریق محاسبه ضریب آلفای کرونباخ و اعتبار آزمون از طریق روش آزمون- بازآزمون برآورد شد. یافته ها: حداقل و حداکثر نسبت روایی محتوایی (CVR) برابر با 0/33 و 1 و شاخص روایی محتوایی (CVI) نیز برابر با 0/81 برآورد گردید. نتایج همبستگی آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD) و آزمون خواندن و نارساخوانی برابر با 0/56 برآورد شد (0/004=p). بین دانش آموزان با و بدون مشکلات خواندن در آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD) تفاوت معنی داری وجود داشت (0/001=p). همسانی درونی آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD) برابر با 0/75 و ضریب همبستگی درون طبقه ای (ICC) برابر با 0/88 محاسبه گردید. نتیجه گیری: نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها بیانگر آن بود که آزمون جامع تشخیص نارساخوانی (CDTD) از روایی و پایایی مطلوبی برخوردار است. بنابراین می توان از آن برای تهیه نیمرخ نقاط قوت و ضعف دانش آموزان نارساخوان و جهت مقاصد آموزشی و توانبخشی بهره برد.    

ویژگی های روانسنجی, نارساخوانی, دانش آموزان ابتدایی