علی ملیحی پور - مسئول واحد پاتولوژی بخش تحقیقات غلات/موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر
محمدعلی دهقان - مربی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
کمال شهبازی - مربی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، پارس آباد، ایران

بیماری بلایت فوزاریومی سنبله که توسط گونه های مختلف قارچ Fusarium به ویژه گونه Fusarium graminearum ایجاد میشود یکی از مهمترین بیماریهای گندم در ایران مخصوصا در اقلیم گرم و مرطوب کشور است که باعث کاهش عملکرد و کیفیت محصول میشود. در این پروژه تعداد 20 ژنوتیپ گندم مربوط به آزمایشات مقایسه عملکرد امیدبخش اقلیم گرم و مرطوب شمال کشور در سال 1392 (ERWYT-N-1392) طی دو سال در شرایط مزرعه در دو منطقه گرگان و مغان نسبت به بیماری بلایت فوزاریومی سنبله با هدف شناسایی و گزینش ژنوتیپهای دارای مقاومت به بیماری، مورد آزمایش قرار گرفتند. ارزیابی ژنوتیپهای آزمایشی و تجزیه مرکب داده های مربوط به میزان وقوع، شدت و شاخص بیماری و میزان آلودگی دانه به بیماری نشان داد که برای هر چهار صفت گفته شده، تفاوت معنی داری بین ژنوتیپها وجود دارد. نتایج این تحقیق همچنین نشان داد که پنج ژنوتیپ آزمایشی N-92-3، N-92-1 (رقم مروارید)، N-92-19، N-92-4 و N-92-9 با داشتن پایینترین میانگین وقوع، شدت و شاخص بیماری و آلودگی دانه، و کسب بهترین میانگین رتبه از چهار صفت مورد بررسی، به عنوان مقاومترین ژنوتیپهای آزمایشی به شمار میروند. پایین بودن بودن میزان وقوع بیماری و آلودگی دانه در ژنوتیپهای گفته شده میتواند دلیلی بر وجود به ترتیب مقاومت نوع I و IV در آنها باشد. براساس نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر، چهار ژنوتیپ آزمایشی N-92-3، N-92-19، N-92-4 و N-92-9 در صورت داشتن عملکرد بالا و مقاومت مطلوب در برابر سایر بیماریها میتوانند کاندیدهای مناسبی برای جایگزینی ارقام قدیمیتر در این اقلیم باشند.

گندم, بلایت فوزاریومی سنبله, Fusarium graminearum, مقاومت, اقلیم گرم و مرطوب شمال