امین اله موسوی بوگر - دانشگاه لرستان
خسرو عزیزی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان
محمدرضا جهانسوز - استاد گروه زراعت پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران
محمد فیضیان - استادیار گروه خاکشناسی دانشکده کشاورزی دانشگاه لرستان

به منظور ارزیابی تاثیر روش های مختلف خاکورزی بر عملکرد ذرت علوفه ای در تناوب با نخود و خصوصیات شیمیایی و بیولوژیکی خاک، آزمایشی طی دو سال 94-1392 در مزرعه پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران اجرا شد. طرح آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی آزمایش شامل سه روش خاک ورزی (خاک ورزی متداول، حداقل و کشت مستقیم) و عامل فرعی شامل سه رقم ذرت (SC704 ، Zp677، Maxima) بودند. زمین آزمایش دارای 30 درصد از بقایای نخود روی سطح خاک بود. نتایج نشان داد میزان کربن آلی، اسیدیته خاک، تعداد و وزن کرم خاکی در تیمارهای حداقل و کشت مستقیم نسبت به خاک ورزی متداول بالاتر بود، ولی خاک ورزی تاثیری بر نیتروژن کل، شوری و سدیم خاک نداشت. نتایج نشان داد بیشترین وزن خشک و تر ساقه، وزن خشک بلال و وزن تر علوفه کل در رقم Zp677 به ترتیب 5/1866، 5/691، 4/664 و 9/4896 گرم در مترمربع مشاهده شد. وزن تر و خشک برگ، وزن تر و خشک بلال و وزن خشک کل در بین تیمار خاک ورزی متداول و حداقل اختلاف معنی دار مشاهده نشد. همچنین صفات اندازه گیری شده در تیمار کشت مستقیم نسبت به دیگر تیمار خاک ورزی در سال دوم آزمایش افزایش بیشتری داشت. به طوری که بین تیمارهای خاک ورزی متداول و کشت مستقیم در سال دوم آزمایش اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد. باتوجه به نتایج، استفاده از خاک ورزی حداقل و کشت مستقیم در تناوب نخود- ذرت می تواند جایگزین خاک ورزی متداول گردد.

کشت مستقیم, وزن خشک, کربن آلی, نیتروژن خاک