شهلا هاشمی فشارکی - دانش آموخته کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
آیدین حمیدی - استادیار پژوهش موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال
سعید وزان - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

به­منظور بررسی اثر درصد جوانه­زنی اولیه و اندازه و شکل بذر ذرت هیبرید SC.704 بر شاخص­های مرتبط با بنیه بذر در آزمایشگاه و مزرعه، آزمایشی در سال زراعی 92-1391 در آزمایشگاه تجزیه کیفی بذر و مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال کرج به­صورت آزمایش فاکتوریل به­ترتیب در قالب طرح کاملا تصادفی و بلوک­های کامل تصادفی به اجرا درآمد. تیمارهای آزمایش شامل سه اندازه و شکل بذر پهن، متوسط و گرد با در­صد جوانه­زنی اولیه توده­ بذرهای 88، 90 و 92 در­صد بودند. بنیه بذر و گیاهچه در آزمایشگاه با تجزیه و تحلیل رشد گیاهچه از طریق آزمون جوانه­زنی استاندارد مورد بررسی قرار گرفت و درصد گیاهچه­های عادی، متوسط جوانه­زنی روزانه، ضریب سرعت جوانه­زنی، طول و وزن خشک گیاهچه و شاخص­های طولی و وزنی بنیه گیاهچه تعیین شدند. همچنین در مزرعه درصد و سرعت ظهور گیاهچه و شاخص­های طولی و وزنی بنیه گیاهچه اندازه­گیری شدند. نتایج نشان داد شاخص­های مرتبط با بنیه بذر و گیاهچه بذرهای دارای در­صد جوانه­زنی اولیه مختلف تفاوت معنی­داری داشتند. همچنین بذرهای شکل پهن در مقایسه با شکل گرد و اندازه متوسط قابلیت جوانه­زنی و شاخص­های مرتبط با بنیه بذر و گیاهچه بالاتری داشتند. با وجود این نتایج، شاخص­های مرتبط با ظهور و بنیه گیاهچه در مزرعه مورد بررسی بذرهای با درصد جوانه­زنی اولیه و اندازه و شکل مختلف، تفاوت معنی­داری نداشتند ولی متوسط جوانه­زنی روزانه با درصد و سرعت ظهور گیاهچه در مزرعه همبستگی مثبت معنی­دار داشت. به­طورکلی، تحت شرایط این آزمایش بذرهای دارای درصد جوانه­زنی اولیه بالاتر و شکل پهن از قابلیت جوانه­زنی بیشتر و بنیه قوی­تر برخوردار بودند.

اندازه و شکل بذر, بنیه, درصد جوانه زنی اولیه, ذرت