سمیرا اخوان - استادیار دانشکده مهندسی آب، دانشگاه بوعلی سینا، همدان
فاطمه موسی بیگی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا
سید ابراهیم هاشمی گرم دره - استادیار گروه آبیاری زهکشی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران

در دهه­های اخیر مطالعات بسیاری با هدف ارزیابی روش­های مختلف برآورد تبخیرتعرق، به عنوان یکی از پارامترهای مهم مدیریت منابع آب و آبیاری، انجام شده که در نتیجه این مطالعات، روش پنمن- مانتیث  فائو (PM) به عنوان روش استاندارد محاسبه تبخیرتعرق گیاه مرجع شناخته شده ­است. این روش نیازمند داده­های هواشناسی متعددی از جمله دمای هوا، تابش خورشیدی، کمبود فشار بخار و سرعت باد می­باشد. از آنجا که در بسیاری از مناطق ایران ایستگاه هواشناسی موجود نیست و یا تمامی داده­های هواشناسی مذکور اندازه­گیری نمی­شوند، بنابراین بررسی روش­هایی جهت برآورد تبخیرتعرق در چنین شرایطی ضروری است. در این مطالعه، سناریوهای مختلف در زمان کمبود یک، دو و سه پارامتر هواشناسی (رطوبت نسبی، سرعت باد و ساعات آفتابی) مورد ارزیابی قرار گرفته­اند. همچنین، روش­های پیشنهادی فائو (PM-R )، PM-CI (محاسبه- سپس- درونیابی)،  PM-IC(درونیابی- سپس- محاسبه) و هارگریوز سامانی (HS) با استفاده از پارامترهای آماری مختلف با روش PM  به عنوان روش استاندارد محاسبه تبخیرتعرق گیاه مرجع مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان می­دهد که در شرایطی که سرعت باد در اختیار نباشد، روش PM-IC تبخیرتعرق را با دقت بیشتری برآورد می­کند (R2> 0.96). در حالی که در شرایط کمبود سایر پارامترهای هواشناسی (ساعات آفتابی و رطوبت نسبی)، دقت روش PM-R بیشتر می­باشد (R2≈0.99). همچنین، در شرایط استفاده از روش­های مبتنی بر دما (کمبود سه پارامتر هواشناسی)؛ روش  HS( PBIAS=-3.091، ME=-0.156،MAE=0.337) نتیجه قابل قبول­تری نسبت به سایر روش­ها ارائه می­دهد.

تبخیرتعرق گیاه مرجع, کرمانشاه, کمبود داده, میانیابی مکانی