کاظم نصرتی
پریسا مالیان - کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی
خه بات درفشی - دکتری ژئومورفولوژی دانشکده علوم زمین دانشگاه شهید بهشتی

جنس پشت بام و زمان استحصال آب دو عامل موثر بر کیفیت آب استحصال شده می باشد. هدف از این پژوهش بررسی پارامترهای کیفی و تعیین تفاوت اثر جنس پشت بام و زمان استحصال آب بر کیفیت آب استحصال شده در منطقه 8 تهران می­باشد. به این منظور30 نمونه رواناب سطحی در سال 1391 و 1392 از دو پشت بام با جنس­های ایزوگام و موزاییک برداشت شد. پارامترهای pH، هدایت الکتریکی، کربنات، بیکربنات، کلسیم کربنات، کل مواد محلول، کل مواد معلق، نیتروژن، نیترات، فسفات، فسفر و سولفات نمونه های رواناب اندازه­گیری شد. به منظور بررسی اثر جنس پشت بام و زمان استحصال بر کیفیت آب از آزمون t و من ویتنی استفاده شد. جهت بررسی ارتباط متغیرها و گروه­بندی آن ها به ترتیب از تحلیل همبستگی و تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج نشان داد که مهم­ترین پارامترهای تاثیر گذار بر کیفیت آب، نیتروژن و نیترات می­باشد. نتایج همچنین نشان داد جنس متفاوت پشت بام­ها باعث تغییر در میزان برخی پارامترهای کیفی رواناب می­شود. جنس ایزوگام در مقایسه با جنس موزاییک بر روی پارامترهای نیتروژن و نیترات تاثیر بیش­تری دارد که می تواند به دلیل مواد اولیه تشکیل دهنده موزاییک و ایزوگام باشد. همچنین تمامی پارامترهای کیفیت آب به جز pH تحت تاثیر زمان استحصال آب (رواناب اولیه و نهایی) قرار دارند و بخش عمده بار آلودگی در رواناب اولیه وجود دارد. نتایج  تحلیل خوشه ای نشان داد که گروه بندی متغیرها بر اساس نوع آلاینده و ویژگی های موثر بر آن به 4 گروه تقسیم می گردد. نتایج این مطالعه پیشنهاد می نماید که بخش نخست رواناب تولیدی حاصل از بارش  به دلیل کیفیت نامناسب ذخیره نگردد اما آب استحصال شده زمان های بعدی بارندگی می تواند راهکاری در تامین آب با کیفیت مناسب در مناطق خشک و کم آب کشور باشد.

استحصال آب باران, پشت بام, تحلیل خوشه ای, رواناب شهری, سیلاب