مقایسه روش های اصلاح شده خطی سازی تجمعی (CL) و خطی سازی مشتقی (DL) با الگوریتم اصلی آزمایش نفوذ بیرکن (BESTslope) برای تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع

آزمایش نفوذ تک­استوانه­ای بیرکن، روشی ساده و ارزان برای تخمین خصوصیات هیدرولیکی خاک می­باشد که در سال های اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف از پژوهش حاضر مقایسه فرم اصلاح شده روش­های خطی سازی تجمعی (CL) و خطی­سازی مشتقی (DL) با الگوریتم اصلی تحلیل آزمایش نفوذ بیرکن (BESTslope) در برآورد هدایت هیدرولیکی اشباع (Ks) و برآورد مقدار پارامتر ثابت α (نسبت نیروی ثقل به کاپیلاری) در مدل­های اصلاح شده CL و DL است. برای این منظور تعداد 113 آزمایش نفوذ بیرکن در مزرعه تحقیقاتی سد سیستان انجام شد. مقادیر منفی Ks تخمین زده شده توسط الگوریتم BESTslope از مجموع کل نتایج حذف شد و در نهایت تعداد 101 آزمایش برای مقایسه روش­های مورد نظر انتخاب گردید. براساس نتایج به­دست آمده، مقدار  Ksدر مدل­های خطی CL و DL در اکثر آزمایشات بیرکن منفی به­دست آمد، لیکن در فرم اصلاح شده دو مدل خطی ، تمامی مقادیرKs مثبت به­دست آمد. نتایج نشان داد که مقادیر برآورد شده Ks توسط فرم اصلاح شده DL با 8135/0=ωr2 (مقدار ضریب تعیین وزنی) در مقایسه با فرم اصلاح شده CL با 7506/0=ωr2 به نتایج روش BESTslope نزدیک­تر بود. از طرفی اختلاف مقادیر Ks محاسبه شده توسط الگوریتم BESTslope با مدل­های CL و DL با افزایش درصد رس به­طور کلی روند کاهشی داشت. همچنین مقدار α محاسبه شده برای بافت لوم و لوم ماسه­ای در فرم اصلاح شده مدل DL (019/0=α) در مقایسه با مدلCL (023/0=α) به نتایج تحقیقات گذشته در بافت مشابه، نزدیک­تر بود.

Keywords:

آزمایش نفوذ بیرکن , توانایی جذب , نیروی ثقل , نیروی کاپیلاری , هدایت هیدرولیکی اشباع