تعیین سهم مشارکت مولفه های هیدروگراف در جریان رودخانه ای برخی از ایستگاه های هیدرومتری استان اردبیل

چکیده تفکیک اجزای هیدروگراف جریان امکان تحلیل دبی جریان پایه، حجم سیلاب و تعیین سهم آب های زیرزمینی در تداوم جریان رودخانه را فراهم می سازد. روش تحلیل منحنی فروکش از روش های قابل قبول و پرکاربرد در تفکیک اجزای هیدروگراف جریان رودخانه ای است و استخراج منحنی فروکش شاخص در تفکیک مولفه های هیدروگراف امکان تعیین سهم مولفه های مختلف جریان را فراهم می نماید. روش ساده تفکیک اجزای هیدروگراف بر اساس تحلیل منحنی فروکش سری های زمانی دبی می تواند به تشخیص و بیان کمی نسبت هریک از اجزای هیدروگراف جریان کمک نماید. هدف پژوهش حاضر تعیین سهم مولفه های جریان سطحی، جریان زیرسطحی و جریان پایه و ارزیابی تغییرات زمانی آن در تعدادی از ایستگاه های استان اردبیل می باشد. بدین منظور از داده های دبی روزانه ایستگاه های هیدرومتری و مجموعه HydroOffice در قالب برنامه های RC و FlowComp برای تحلیل منحنی های فروکش و تفکیک اجزای هیدروگراف جریان استفاده گردید. بر اساس نتایج، مقادیر درصد میانگین مولفه های جریان در همه ایستگاه های مورد مطالعه شامل رواناب سطحی، رواناب زیرسطحی و دبی پایه به ترتیب برابر 41/20، 45/29 و 14/50 درصد می باشد. بر اساس نتایج، بیش ترین درصد دبی پایه مربوط به ایستگاه ویلادرق (79 درصد) و کم ترین آن مربوط به ایستگاه کوزه توپراقی (34 درصد) است. بیش ترین و کم ترین درصد مولفه رواناب زیرسطحی مربوط به ایستگاه های ننه کران و ارباب کندی با مقادیر به ترتیب 40 و 10 درصد می باشد. مقدار حداکثر و حداقل سهم مولفه رواناب سطحی جریان مربوط به ایستگاه کوزه توپراقی (33 درصد) و هیر (6 درصد) می باشند. براساس نتایج تغییرات زمانی سالانه در سهم مولفه های هیدروگراف جریان، تشخیص یک روند غالب افزایش یا کاهش در مولفه های جریان برای همه ایستگاه ها ممکن نیست. هم چنین بیش تر مقدار و سهم مشارکت به ترتیب مربوط به مولفه های دبی پایه، رواناب زیرسطحی و رواناب سطحی می باشد.

Keywords:

واژه های کلیدی: تفکیک جریان , دبی پایه , رواناب زیرسطحی , رواناب سطحی , منحنی فروکش