آشورقلیچ پاسه - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه زابل
مسعود باوان پوری - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
حدیثه متولی - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرمسار
مریم دریانورد - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

محمود درویش شاعر مشهور فلسطینی که یکی از بزرگ ترین شاعران نوگرای معاصر عربی است که با استفاده از انواع هنجارگریزی از شعر آشنایی زدایی کرده و در آن نوآوری ایجاد کرده است. او در اشعار خود نام بسیاری از شخصیت های تاریخی و مذهبی زنان را در شعرش ذکر کرده است. پژوهش حاضر نیز بر آن است با کاوش در اشعار محمود درویش کاربرد نام شخصیت های بزرگ تاریخی و دینی زنان را مورد بحث و بررسی قرار دهد و نقش آن را در فرآیند هنجارگریزی در اشعار درویش را ذکر کند. بر اساس یافته های پژوهش محمود درویش با ذکر نام هفت تن از شخصیت های تاریخی و مذهبی که عبارتند از حضرت مریم، مریم مجدلیه، بلقیس، هاجر همسر حضرت ابراهیم، سمیه اولین زن شهید، شهرزاد قصه گو و هلن همسر منالئوس در اشعارش نوعی هنجارگریزی واژگانی خلق کرده است. محمود درویش نام این زنان را تنها برای نشان دادن شناخت و آگاهی خود از این شخصیت ها در شعرش ذکر نکرده است، بلکه هدف او فرار از قواعد و هنجارهای عادی کلام است و می خواهد با این کار از شعرش آشنایی زدایی کند و شعرش را از تقلیدی بودن و یکنواختی بزداید و آن را پدیده ای نو و بدیع کند.

محمود درویش, هنجارگریزی, انحراف از نرم عادی کلام, شخصیت های تاریخی و مذهبی زنان