علی جعفر - دانشگاه تهران

روابط بین ملت های مختلف که در طول قرون و هزاره های گذشته شکل گرفته، موجب تبادلات فرهنگی و تمدنی در میان ملت ها گردیده است. چنین روابط تاریخی در میان سرزمین ایران از یک سو و کشور های عربی از سوی دیگر موجب ورود کلمات عربی به زبان فارسی شده است؛ که تا دوران معاصر نیز مورد استفاده قرار می گیرند. در نتیجه ورود واژه های عربی به فارسی تغییراتی در سطح آوایی، در سطح معنایی (گسترش معنایی، تخصیص معنای واژه، تغییر بار عاطفی، سبکی واژه) رخ داده است بطوریکه واژه های قرضی (عربی) خود را با ساخت زبان قرض گیرنده (فارسی) تطبیق داده اند. وجود این پدیده و کاربرد فراوان آن در همه حوزه ها، نگارنده را بر آن داشت تا به بررسی و تغییراتی که از طریق قرض گیری واژگانی در زبان فارسی اتفاق می افتد، بپردازد. تحول معنایى این واژها بعد از ورود به زبان فارسی یکی از تغییرات زبانی به شمار می رود و منظور از آن، حفظ شکل ظاهری واژه و تغییر معنای نخستین و پذیرش معنایی تازه است. در این مقاله، به تحول معنایی برخی از وام واژه های عربی در زبان فارسی می پردازیم. برای این کار، چندتا لغت نامه عربی انتخاب کردیم و معنی آن ها را با لغتنامه های فارسی مقایسه کردیم

ادبیات تطبیقی, تحول معنایى, زبان فارسی, زبان عربی